HAYDİ KIZLAR OKULA KAMPANYASI
Türkiye’de ilköğretim çağında olupta okula gitmeyen kabaca 1 milyon çocuk vardır. İlköğretim düzeyinde okullulaşmada cinsiyetler arasındaki fark %7’dir. Başka bir deyişle, ilköğretim çağında olup da okula gitmeyen kız çocuk sayısı aynı durumdaki erkek çocuk sayısından 600,000 daha fazladır.
Kız Çocuklarının Okullulaşmasına Destek Kampanyası ya da Haydi Kızlar Okula! kızların okula gitmesini engelleyen karmaşık ekonomik ve toplumsal etmenler dizisini ele almaktadır. Kampanya, 2003 yılı Haziran ayında Van ilinde Carol Bellamy ve Milli Eğitim Bakanı Dr. Hüseyin Çelik tarafından başlatılmıştır.
Haydi Kızlar Okula! kampanyasının amacı, okullaşma düzeyinin en düşük olduğu 53 ilde kaliteli eğitim imkanı sağlayarak ilköğretim düzeyi okullaşmadaki cinsiyet açığını 2005 yılı sonuna kadar kapatmaktır.
Kız Çocuklarının Eğitiminin Önündeki Engeller
• Okul ve derslik yetersizliği;
• Okulların genellikle yerleşim yerlerinden uzak olması ve birçok ailenin özellikle kız çocuklarının bu kadar yol gitmesini istememeleri;
• Ailelerin, çocuklarını, fiziksel koşulları elverişsiz, örneğin tuvaletsiz, su şebekesi olmayan okullara göndermek istememeleri;
• Birçok ailenin ekonomik güçlük içinde olması;
• Ailelerin yetişkin erkekleri ve erkek çocukları kadınlara ve kızlara göre önde tutan geleneksel önyargıları;
• Çocukları evde çalıştırarak aile gelirine ek katkı sağlama eğilimi;
• Birçok ailenin kızlarının bir an önce evlenmesini eğitimden daha önemli sayması;
• Kırsal bölgelerde kadın rol modellerinin nadiren görülmesi ya da hiç olmaması;
• Orta öğrenim imkanlarının sınırlı olmasının ilköğretime yönelik ilgiyi azaltması.
İlk Adımlar
Kampanya ilk yılında kız çocukların okullulaşma oranlarının en düşük olduğu 10 güneydoğu ilinde yoğunlaşmıştır. 2004 yılında ise bunlara 23 yeni il daha eklenmiştir.
• Türkiye’de eğitimin genel durumunu toplumsal cinsiyet açısından ele alan bir araştırma başlatılmış ve 2003 yılı baharında tamamlanmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve UNICEF arasında 2005 yılına kadar eğitimde cinsiyet eşitliğine ulaşmasını karara bağlayan bir protokol imzalanmıştır.
• Amaç ve hedefleri net olarak belirlemek amacıyla 2003 yılı Haziran ayında bir paydaşlar toplantısı yapılmıştır.
• MEB bir Kampanya Koordinasyon Merkezi oluşturmuştur.Proje illerinde il komiteleri oluşturulmuştur.
UNICEF Temsilcisi ve MEB yetkilileri gelişmeleri izlemek ve kampanyaya sahada ivme kazandırmak amacıyla 2003 yılında bütün proje illerini ziyaret etmişlerdir.
Kampanyanın il düzeyinde uygulamalarına yardımcı olmak amacıyla UNICEF’e üç yeni saha görevlisi katılmıştır.
Kampanyanın ilk yılında fazladan 40,000 kız çocuğun okula kaydolması çalışmanın başarısı için atılan önemli bir adım olmuştur.
Sektörler Arası İşbirliği
Kampanyanın başarılı olabilmesinde sektörler arası işbirliği kilit öneme sahiptir. MEB, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı (SB), Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar Yardımcıları ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK), Diyanet İşleri Başkanlığı ve UNICEF yetkililerinden oluşan bir Yürütme Kurulunun oluşturulması konuya verilen önemin bir kanıtı olmuştur.
Birleşmiş Milletler Ülke Ekibi, kız çocukların eğitiminin, Birleşmiş Milletler Kız Çocuklarının Eğitimi Girişimi’nin (UNGEI) Türkiye’deki önceliği olmasını kabul etmiştir.
Uygulayıcılar için görsel malzeme, afiş, broşür, rozet ve video gibi tanıtım materyalleri hazırlanmıştır.
Yazılı, görsel ve elektronik medya Haydi Kızlar Okula! kampanyası için ülke ölçeğinde ve yerel düzeyde harekete geçirilmiş, böylece kamuoyunun duyarlılaştırılması yolunda çok önemli adımlar atılmıştır.
Ünlüler ve toplumca tanınmış kişilerle TV spotları hazırlanmıştır. Bu spotlarda Milli Eğitim Bakanı, Diyanet İşleri Başkanı ve Başbakan bizzat yer almışlardır. Bu da, en üst düzey karar vericilerin kampanya hedeflerine yönelik kararlılıklarının bir göstergesi olmuştur.