Halı:
Türk halı sanatının ve dünya halılarının bilinen en erken tarihli örneği Altaylar’daki Pazırık 5 kurganından çıkarılan Hun veya Prototürklere ait halıdır. Bu halı (M.Ö. 3-2 yy.) 1.89m x 2m boyutun da Gördes(türk) düğümüyle dokunmuştur. Rudenko tarafından çıkarılan bu halının günümüze gelebilmiş olması mezarın buzlar altında kalmış olamsıyla mümkün olmuştur.
Pazırık Halısı: Halının üçü dar ikisi geniş beş bordürü vardır. Orta kısım 24 kareye bölünmüştür. Bu kareler 4 yapraklı bitkisel karakterli(bazılarına göre stilize kartal, bazılarına göre nilüfer “lotus” veya dört yön figürü) motiflerle doldurulmuştur en iç ve endış dar bordürlerinde aslan, grifon figürleri, içteki geniş bordürde sığınlar, dıştaki geniş bordürde süvari figürleri, iki bordür arasında orta zemindeki figürlerden oluşan bir bordür(su) vardır. Kök boya ile renklendirilmiş halıda motifler kırmızı, sarı, mavi renklerdedir. Halının bulunduğu bölgeye özgü sıhınlar, türk ikonogrofisine uygun suvariler, dokuma tekniği ve Pazırık kurganından çıkarılması Türk halısı olduğunun kanıtıdır.
Pazırık halısından başka 4. kurgandan ve Noin-Ula kurganlarından fazla anlamlı olmayan halı parçaları çıkarılmıştır. Orta Asya’da olması gerekli düğümlü halılardan erken tarihli hiç bir örnek günümüze ulaşmamıştır. Öteki parçalar M.S. 3-4 yy.’a ait Lou-Lan ve Lop-Norda, M.S. 5-6 yy’a ait Kızıl’da bulunmuştur. Pazırık ve diyer Hun kurganlarından çıkarılan başka türde dokuma, desen, renk ve kompozisyon bakımından eksik görünen sahneyi tamlayabilir.
İşleme Sanatı:
Prototürk ve Türk işleme sanatının en eski örnekleri kurganlardan çıkarılan eserler arasında yer alır genellikle M.Ö. 3-2 yy’a tarihlenen Pazırık kurganlarından çıkarılan keçeden yapılmış üzeri aplike olarak işlenmiş eyer örtüleri önemlidir. Bu eserlerde türk hayvan üslubunun en öenmli temalerından hayvan mücadele sahnelri veya hayvan figürleri görülür.
Hun prenslerine ait 1, 6, 12, 23, 25, numaralı Noin-Ula kurganlarından kumaşlar, Pazırık’takine benzer eyer örtüleri, keçe yaygılar çıkarılmıştır. Ayrıca bu kurganlardan birinden çıkarılan ve batı türk tipini gösteren yün işleme örtü dikkati çeker.
Bu arada kurganlardan deri, kumaş, yün veya keçeden giyislerde bulunmuştur. İçe giyilen gömlekler, bir hun asilzadesine ait kaftan, keçe veya deriden bot ve çizmeler yün çoraplar, kulakları kapatan başlıklar. Giyim kuşamın bozkır kültürüne uygun geliştiğini göterir.
Ana Sayfa
Yardım
Giriş Yap
Kayıt Ol
