Op Art Sanatı.. (Optik sanat)

Optik Sanat Il. Dünya Savaşı sonrasında geçerli olan “post painteriy” (geç resimsel) anlayışa karşıt olarak Avrupa’da ortaya çıkmış bir akımdır. Akımın ilk hareketi 1950’li yılların başlangıcında tek başına ya da grup halinde birkaç sanatçının —soyut geometrik sanatta olduğu gibi— informel’in ötesine geçebilmek ve bir Neo Dadaist görüşün canlanmasını önlemek üzere getirdikleri önerilerle başlamıştır. 1965’te New York MOMAda çağdaş soyut hareketinin bir örneğini tanıtmak üzere “The Responsive Eye” adını taşıyan bir Optik Sanat sergisinin düzenlenmesi ve Time dergisinde yayımlanan bir makalede bu adın kullanılışı akımın tanımlanmasını sağlamıştır.
Hareket yanılsaması ışık ve optik mekân bu akımda yeni değerler olarak sunulmuştur. Renklerin biçimlerin çizgilerin görsel etkiler yaratmak amacıyla sistematik araştırılması görsel etkinin her bireyin gözünde algılama mekanizması yoluyla aynı biçimde oluşması ve yapıtın kavranması için seyircinin belli bir kültürel birikime gereksinimi olmayışı Optik Sanatın temel görüşünü belirlemektedir.
Optik Sanat akımının gelişimi kısaca gözden geçirilecek olursa:
Paris’te 1955’te Galeri Denis René Vasarely Agam Soto Bury gibi sanatçıların araştırmalarını sergilemiştir. Bu sergiden sonra Optik Sanatın bir gerçeklik kazandığı ve pek çok sanatçının bir araya gelerek bu konuda düşüncelerini tartıştıkları ve görüş alışverişinde bulundukları izlenmektedir.
1957 yılında Paris’te yaşayan İspanyol sanatçılardan oluşan “Equipo 57” grubu kurulmuş 1958’de Düsseldorf’ta Heins Macke ve Otto Piene’nin kurduğu grup “Zero” ortaya çıkmış -1959’da İtalyan sanatçılar tarafından “N” ve “T” grupları oluşturulmuştur.
1960 yılında Paris’te önemli bir görsel sanatlar araştırma grubu olan “Effekt” ve Almanya’da “Nota” kurulmuş bunu 1961’de “Nul” izlemiştir. Aynı anlamda sergilerin de çoğaldığı dikkat çekmektedir. “Harekette görüntü görüntüde hareket” (1959 Anvers); “Kinetik Sanat” (1959 Zürih); “Bewogen Beweging” (1960 Amsterdam); “Yeni Eğilimler” (1961 Zagreb); “Kinetik Sanat” (1965 Berne)... 1968 yılına gelindiğinde bütün bu grupların dağıldığı ve böylece optik sanatın oluşum sürecinin tamamlandığı gözlemlenmektedir.
Optik Sanat öncelikle gözde-oluşanla ilgilenmekte ve görsel mekanizmayı harekete geçirmeyi uyarmayı amaçlamaktadır. Bu akım kavramanın bütün olaylarıyla ilgilenir ve amacına varmak için bazı renk ve çizgilerin yanyana konulmasıyla elde edilebilecek optik etkileri elde edebilmek için bilimsel yöntemlere başvurur. Bu ciddi ve mantıksal çalışma “action painting”in tam tersine önceden belirlenmiş bir tasarıma göre geliştirilir. Op sanatçıların büyük bir bölümü doğrudan ya da dolaylı biçimde soyut geometrik sanattan Bauhaus’un bazı araştırma yöntemlerinden konstrüktuvizm’den ve De Stijl’den yararlanmışlardır.
Optik sanat en güçlü etkiye ulaşabilmek için ifade yollarını en aza indirerek sınırlar ve çoğu kez çok yalın temel sistemler üzerinde çalışır. Bu anlamda biçim ve renk yelpazesinin kısıtlanmasını öneren geometrik soyut sanatın belirgin özelliklerini benimser.
Bilimsel yöntemlerden yararlanan Op sanatçı aynı zamanda sonuçta ortaya çıkacak yapıtın tüm ifadeci ve kişisel izlerden de arınmış olmasını ister. Çünkü estetik düşüncelere ve duygulanmalara yol açacak olan bu tür izlerin özgül görsel kavramaya engel olacağı düşünülür. Kişisel izlerden ve ifadeden uzak anonim görünümlü yapıtlar gerçekleştirebilmek için Op sanatçı —Pop sanatçılar ve minimalistler gibi— yeni malzeme ve tekniklerden yararlanır. Seçilen modülün yalınlığı yapıtta sanatçının kişiselliğini belirleyecek izlerden vazgeçişi eskize kesin bağlılık gibi nitelikler Op tik Sanat yapıtlarının sanatçı dışında başka birisi tarafından da ger çekleştirilebilmesine olanak tanır. Optik Sanat yapıtının kesin ve açık karakteri onun görsel kalitesinden hiçbir şey yitirmeksizin endüstriyel üretimine de olanak tanımaktadır. Sanat yapıtının bu biçimde çoğaltılabilmesi bir başka deyişle birden çok özgün yapıt üretilebilmesi onun tek örnek olma özelliğini dolayısıyla yapıtın temel tecimsel değerini de ortadan kaldırmış olur.
Optik Sanatla ilgilenen gruplar ortak çalışmalarıyla dikkat çeker. Örneğin 1963 Paris Bienali’ine Groupe de Recherche dArt Visuel” (GRAV) (Görsel Sanatlar Araştırma Grubu) “Labirent” adlı ortak bir sergi ile katılmış François Morellet Jean-Pierre Yvaral Julio le Parc gibi sanatçılar ortak bir yapıtı gerçekleştirmek için çalışmışlardır.
Optik Sanat yapıtlarında seyircinin katılımı büyük önem taşımaktadır. Bu katılım isteyerek ya da istek dışı olsun seyirci üstünde fiziksel bir bilinçlenme yaratır göz görüntüyü kavrar seyircinin yer değiştirmesiyle yapıt hareketlenir gözün algıladığı bir renk bir biçim ya da titreşen bir ritm gerçekte yoktur bunlar ancak gözün retina tabakasında bir araya gelerek varlık kazanırlar. Böylesi bir düzen içine alınmış olan seyirci hiçbir ön bilgiye gereksinimi olmaksızın katıldığı bu olayı yalnızca fiziksel bir gerçek olarak kavramaktadır. Optik sanat yapıtları seyirci üzerinde fizyolojik etkinin yanı sıra psikolojik etkiler de yaratmaktadır.
Lucio Fontana ve Victor Vasarely akımın önemli öncü sanatçılarıdır. Lucio Fontana (1899-1968) akım dışında kalmış olmakla beraber 1950’lerden itibaren “hareket renkler zaman ve mekan yeni sanatın kavramlarıdır” diyerek ışık üzerine deneyler yapmıştır. Kısa sürede genç sanatçılar Fontana’nın düşüncelerinin önemini anlamışlar ve onun mekân ve ışık ilişkilerinden doğan görsel uyarılar üzerine olan kuramlarını uygulayarak optik çalışmalar gerçekleştirmişlerdir.

1908’de Macaristan’da doğmuş olan Victor Vasarely 1930’dan sonra Paris’e yerleşmiş daha 1950’li yılların başlarında optik etkili soyut yapıtlar gerçekleştirmiştir. Vasarely yapıtlarında kafes biçimlerinin üst üste bindirilmesiyle ya da renkli yüzeylerin yan yana konulmasından elde edilen mekân etkileri araştırmaktadır. Sanatçı yapıtlarının uygulanması ve çoğaltılmasında endüstri yöntemleriyle çalışan bir ekibi yeğlemektedir. Böyle bir yöntemle çalışması onun yapıtlarının hızla yaygınlaşması sonucunu vermiştir. Vasarely’nin “dekoratif” olmaktan korkmayarak herkese açık bir sanat görüşünü savunması ve uygulaması 1950’li yılların genç sanatçıları üzerinde büyük etki yapmıştır.

1960’larda Paris’te yaşayan ve optik sanatla ilgilenen sanatçılar arasında çok sayıda Latin Amerikalı’nın bulunuşu ilgi çekicidir. Farklı bir kültür ortamından gelmiş olan ve Avrupa’da yeni bir çıkış yolu arayan bu genç sanatçıların Optik Sanat’ı benimsemeleri bu anlayışta yapılmış çalışmaların kavranmasında herhangi bir kültür birikimine gereksinim olmayışından kaynaklanmaktadır. Optik Sanat Avrupa kültür geleneğine uzak ve bu birikimden yoksun ülkelerde kolaylıkla benimsenmiş bir akımdır. Latin Amerikalı sanatçılardan J Rapha Soto Carlos Gruz-Diez Narcisso Debourg Julio le Parc Garcia Rossi Hugo-Rudolfo Demarco Martha Boto Luis Tomasello Optik Sanat’ın önde gelen temsilcileri olmuşlardır.

  +1

sevgili nilsu,karaalp ve yoldaşım teşekkürler ilginize...

ben teşekkür ederim ilgine asuman hocam...

+1 verildi.....