Sümer Uygarlığı
sumer1Sümer uygarlığı ile ilkleri yaşadığımız ve yazılı tarihi başlatan önemli bir uygarlıktır.İlk yazılı tabletleriyle ,ilk yazılı kanunları,ilk hukuk devleti,matematik ve geometrinin temellerinin atılması,tekerleğin icadı ,ilk aşk şiiri gibi sanattan bilime,eğitimden aileye, tarımdan adalete, ahlaktan felsefeye, edebiyatan politikaya “Tarih Sümer’de Başlar.
* Sümerler, M.Ö. 3500 - M.Ö. 2000 yılları arasında Mezopotamya'da yaşamış halktır.
* Mezopotamya'da ortaya çıkan sayısız medeniyetin temelini Sümerler atmıştır.
Bilim
Aşağı Mezopotamya'da Dicle ve Fırat nehirleri kıyısında Uruk, Lagaş, Eridu, Ur, Kiş gibi kent devletleri kurdular. Gelişmiş bir yapı tekniği kullanıyorlardı.
* Yerleştikleri kesimlerde muazzam bir sulama sistemi kurup, kanallar, barajlar ve bentlerle hem seli önleyip bataklıkları kuruttular hem de düzenli sulamaya dayalı bir tarım geliştirdiler.
* Tekerleği de icad eden bu toplum tarlaları öküzlerin çektiği sabanlarla sürüyorlardı.
* 60 rakamına dayanan seksajismal sayı sistemini kullanan Sümerler'in "sos" dedikleri bu 60'lık birim bütün zaman ve mekan hesaplarında kullanılmaktaydı.
1. Ayı 30, yılı 360 gün olarak hesapladılar.
2. Gece ve gündüzü 12′şer saate böldüler.
3. Bir yılı 12 ay olarak hesapladılar.
4. Ay ve Güneş tutulmasını hesapladılar.
5. Aritmetik ve geometrinin temellerini attılar.
6. Çarpma ve bölme cetvellerini buldular.
7. Daireyi 360 dereceye böldüler.
sumer2Dil ve Yazı
* Ana madde: Sümerce
* İlk yazıyı M.Ö. 3200 yıllarında Sümerler buldular.
* İlk yazıları şekiller üzerine kurulu yani her varlık
ve olay için bir şekil kullandılar.
* Çivi yazısı işaretleri geçmişteki bir resim yazısına dayanır.
* Bir kavramı ifade eden işaretlere ideogram adı verilir.
* Tarihte ilk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Bu özellikleri ile Sümerlere dünyadaki ilk Hukuk devleti denebilir. Otoritenin korunmak istenmesi hukuk kurallarının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
* Lagaş Kralı Urukagine tarafından oluşturulan ilk yazılı kanunlar "fidye ve bedel" sistemine dayanıyordu.
* Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; Gılgamış Destanı, Yaradılış Destanı ve Tufan Hikayesi'dir.
* Sümerler Matematik ve Geometrinin temellerini atmışlardır. (Dört işlemi bulmuşlar, dairenin alanını hesaplamışlar, çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır.
* Sümerler astronomide de gelişmişlerdir. (Burçları bulmuşlar, bir ayı 30, bir yılı 360 gün olarak hesaplamışlardır.Ayrıca güneş saatini icat etmişlerdir.
* Dünyada ilk kez ay yılı hesabına dayanan takvimi Sümerler bulmuşlardır.
sumer4Toplum Yapısı
* Devlet kentlerden oluşmuştu ve her kent surlarla çevrili idi. Kent içinde yüksek bir tepeye yapılan tapınak bulunurdu ki bu sosyal yaşamın merkezini oluşturmaktaydı.
* Başlangıçta Anaerkil bir toplum yapısına sahiptiler.İşbölümü derinleşmişti;1. sınıfı din adamları ve askerler 2. sınıfı halk 3. sınıfı ise kölelerin oluşturduğu bir toplumsal hiyerarşi vardı. Sürekli savaşlar sonucunda halktan her insan kolayca köle edinebiliyordu.
* M.Ö. 3000-2500 yıllarında yüksek ruhbanlardan oluşan egemen sınıflar, dinsel yapıya sahip kent devletlerinin yöneticileri olarak ortaya çıktılar. Bu kral-rahipler dinsel ve siyasal işleri yürütürlerdi. Bir kentin baş rahibi, aynı zamanda o kentin başkanıydı.
sumer6Sümer mitolojisinin en önemlilerinden biri Gılgamış Destanı'nda da adları geçen tanrılardan başlıcaları şunlardır:
* Anu veya An: Gök tanrısı, önceleri baş tanrıyken sonra yerini hava tanrısı Enlil almıştır.
* Enlil: Hava tanrısı, tanrıların babası, tapınağı Ekur Nippur kentindeydi.
* Enki: Bilgelik tanrısı
* Nimmah (Ninhursag): Ulu hanım, ana-tanrıça
* Nanna (Sin): Ay tanrısı
* Utu (Şamaş): Güneş tanrısı, ay tanrısı Nanna'nın oğlu.
* İnanna (İştar): Aşk ve Bereket Tanrıçası
sumeregitimEğitim
* Sümerliler tarihte yazıyı icat eden toplum olarak bilinmektedir. Bu toplum yazıyı geliştirerek günümüze bir çok kültürel miras bırakmışlardır.
* Sümerliler okula TABLET EVİ adını vermişlerdir. Okulda hocalar ve yardımcıları görev olmuştur.
* Hocalara OĞUL BABASI, yardımcılara ise AĞBEY ve öğrencilere de OKULOĞLU isimi verilmiştir.
* Bu okullarda jeoloji, botanik, tıp, matematik vb. ile ilgili çalışmalar yapılmış ve adı geçen bilim dallarının temelleri Sümerlilerde atılmıştır.
sumer7
* Dünya'nın İlk Aşk Şiiri konusu
* Dünya'nın İlk Aşk Şiiri Dünyanın (bilinen) ilk aşk şiiri İstanbul Arkeoloji Müzesinde
* sergilenen 1889′da Bağdat’ın 150 km uzağındaki
* Sümer kenti Nippur’da bulunmuş 4 bin yıllık bir tablet üzerindeki şiirdir.
tanricaSümer uygarlığına ait bir tanrıça heykeli
sumerKapların üstündeki resimler bize tarım yapılan bir kültür olduğunu anlatıyor.
Bu biçimler doğadan alınarak geometrik forma sokulmuş
samara Samarra kültürü, soldan ilki keçi figürüdür.
Doğadaki nesneleri biçimselleştirmişler ve kullandıkları eşyalara aktarmışlardır. warkaEn sağ alttaki insan figürüdür Warka’lı (Uruk’lu) bir kadın. Elinde testi taşıyor. Tek parça bir heykel, gerçek boyutlarla ilgisi yok.
warka2 Warka’lı (Uruk’lu) bir kadın yüzü. Yüz kısmı beyaz mermerden, gözleri ise lapistes taşından yapılmıştır.
lartaKhafaje (Hafaje) Ziguratı.
urda
Ur'da sanal ziggurat M.Ö.2100
sumertTel Asmar'daki Abu Tapınağı'nda adak heykelleri, M.Ö. 2500
Sumer heykelleri Tel Asmar'daki Abu Tapınağı'ndan, M.Ö. 2700-2600
sumer17
Sümer tanrı ve tanrıçaları. Tanrı Abu ve çocukları
abu
Tanrı Abu
ur
Ur Sancağı. Bu obje aslında bir kutudur.
Zift macun üzerine kırmızı mercan ve lapistes taşı kullanılarak yapılmıştır.
Sedef kakmalıdır. Üzerinde üç şerit vardır.
İnsan resimlerinin hepsi birbirinin aynıdır, kral hariç. En büyük tasvir edilen kraldır.
sımer19Sümerlerde müzik sanatı yapıldığına dair bir ayrıntı.
lir
Resimde bir müzisyen Lir yada Arp isimli bir müzik aleti çalıyor.
sumer22Sümer kraliçesi şubat’a ait bir arp. İ.Ö 2450 yılına ait, sedeften yapılmış, üzeri boyalı
Sargon’un İ.Ö 706 yılında Borsabat’ta yaptırdığı sarayın rekonstrüksüyonu.
Mezopotamya kültürüne ait bir saray örneği. Simetrik olmayan avlular, avluların etrafında toplanmış alanlar, etrafı duvarlarla çevrili yapılardır.
urzati
Ur Ziguratı. Yeni Sümer uygarlığı döneminden kalmıştır. İ.Ö 2150 – 1950 tarihleri arasındaki
bir dönemde SÜmer ülkesi yeniden canlandırılmış,
büyük boyutlu ziguratlar yapılmıştır.
Ur ziguratı 3 katlıdır, katlar birbirine rampalarla bağlanmıştır.
Diğer adı NANNA’dır.
temsiliTemsili bir Hafaje Ziguratı. Zigurat çevresinde yapılan adak törenleri tasvir edilmiş.
yeniYeni Sümer krallarından Gudea’nın heykeli.
Tahtında oturur şekilde tasvir edilmiş, kalın ve kısa boyunlu,
silindirik biçimli, çatık kaşlı, başında başlıklı, cepheden yapılmış,
kimliğini açıklayan bir çivi yazısı heykelin eteklerine yazılmış.
Değerli bir taş olan diyarit taşından yapılmış, taş küçük olduğu için heykel oturur şekilde ifadelendirilmiş.
Paris-Louvre müzesinden.
sumerkralSümer krallarından Gudea. Sümer kralları yarı tanrı ve baş rahiptir.
Elleri dinsel bir ifade ile birleştirilmiş, vücudu yarı örtülü. Büyük tek parça taş heykel.
civiÇİVİ yazısı , mühürler , prizmalar ve tabletler üzerine yazılmıştır. Bu yazı ucu sert bir cisimle adı geçen malzemelr üzerine yazılmıştır. Sümer yazısı başlangıçta bazı resimlerden ibaret olup, daha sonra şekillere dönüşerek ilgi ve ihtiyacı üyük ölçüde karşılamıştır
sumerkİdeal Sümer annesinin dikkate değer bir edebi portresini bize sunan bir sıradışı yapıt, Ludingrra adı kişinin Nippur"daki annesine götürmesi için bir "kraliyet" ulağına teslim ettiği, bütünüyle gösterişli ve süslü bir dille yazılmış bir mektuptan oluş.
resimciviResimdeki kil tablet yaklaşık 5,000 yıl eski olup Sümer kültürüne aittir. Uruk şehrinden bunun gibi pişmiş kilden birçok kayıtlı tablet ele geçmiştir.
http://www.silertkhanet.com/makale4.html
Ana Sayfa
Yardım
Giriş Yap
Kayıt Ol
