Trysa

Trysa harabeleri Kaş - Finike yolu üzerindeki Kyaenai harabelerine ait köyün üzerindeki kayalara oyulmuş tapınak şeklindeki mezarı gördükten hemen sonra Davazlar Köyü'ne gelinir. Trysa bu köyün 1 km ilerisindeki Gölbaşı mevkiindedir.

Tepenin doğu eteğinde, çıkış yolunun hemen yakınlarında birçok lahit görerek tırmanmaya devam ederken, Trysa'nın kuzey ve batısını çeviren kiklopien tarzı su duvarları ile yapı kalıntılarını da görmek mümkündür. Tepenin kuzeydoğu ucuna ulaşıldığında Gölbaşı Anıtı olarak adlandırılan heroonun kalıntıları ile karşılaşılır. Heroon dört yandan çok köşeli taşlardan örülmüş bir duvar ile çevrilidir. Yerli kayadan oyularak çıkarılan ve bir aile için hazırlanmış olan lahit bu duvarların batı köşesine konmuştur.

M.Ö. IV. yüzyıla ait heroona doğu yönünden süslü bir kapı ile girilir. Kapı lentosunun dış yüzünde belirli aralıklarla işlenmiş kanatlı dört boğa arasında gorgoneion tasviri mevcuttur. Boğaların dıştakilerinin altlarına koltukta oturan erkekler, içtekilerin altına ise erkeklere yüzleri dönük ve arkalarında kızları bulunan kadınlar isabet eder. Bunlar mezarın sahibi olan kişiler olmalıdır.

Heroonu çevreleyen duvarın iç yüzünde yer alan çift sıra frizde mitolojik sahneler vardır. Kapının bulunduğu tarafta, dışta; ilk sırada Amazonlarla Yunanlıların savaşı, ikinci sırada da belden yukarısı insan şeklinde at adam yani Kentaurlar yer alır. Diğer tarafta ise harp sahnesi bulunmaktadır.

Heroonun doğu duvarında Theseus ile ilgili kabartmalar iki frizde de duvar boyunca devam eder. Atina kralının oğlu olan Theseus Atina'ya babasının yanına gelirken yolları kesen bütün dev ve vahşi hayvanları öldürmüştür. Girit Adası'ndaki korkunç Minotauros'u öldürerek Yunanistan'ın en ünlü kahramanı olur. Bu frizlerde ayrıca diğer bir kahraman olan Perseus da yer alır. Zeus ile Danae'nin oğlu olan Perseus'un kahramanlıkları arasında "Medusa'nın başını kesmesi" de vardır.