Teknoloji ve Sanat
21. yüzyılın başlarında giderek gelişen iletişim teknolojileri, özellikle sanat gibi medyalar üzerinde kaçınılmaz ve geriye dönüşü olmayan bir etkide bulunmaktadır.
Yeni biçimlerin, katışık ve karışık tekniklerin ortaya çıkışı teknolojinin, bilimin ve sanatın buluştuğu noktada çağdaş söylemlere giderek daha fazla ileti olanakları sağlamaktadır.
Teknolojinin olumlanması ve içselleştirilmesi, sanatçının düşünsel temeline dayanan bir dayanıklılık unsuruyla desteklendiğinde ortaya konulan işler, üretim biçimi ve süreci ne olursa olsun, daha güçlü anlam ve mecaz unsurları içermektedir. Bir yandan üretenin ele geçirdiği olanakların giderek klasik sınırları zorlaması, öte yandan iletişim teknolojilerinin tüketim olgusunu koşullandıran ve sanatı seçkinci bir yapıda tutmaya çalışan müze, galeri, koleksiyon gibi mekan kavramlarını yeniden sorgulamaya bırakması –üretenin yeniden mekan yapılandırmasını öngörmesi ve düzenlemesi dışında- ve sanatçının bunlara ilişkin bilinç altına sinmiş değer yargılarını giderek yitirmesi, yüksek sanat kavramını ve onun havarilerini bir anda tanrı katından alaşağı ederek düş kırıklığına uğratmaktadır.
Sanatın düşünsel boyutta da bir alış-veriş aracısı oldugu ve kendine özgü bir söylemle yola çıktığı varsayıldığında; bir sanat işinin o erişilmez noktaya yerleştirilmesinin, orada kendi diktatörlüğünü sürdürmesinin anlamsızlığından daha egoizme dönük ne olabileceği düşünülmelidir. Sanat üst-yapısal bir çekim noktası olabilecek iken, giderek “kültürel sermaye” çizgisinde mülkiyetinin ele geçirilmesi noktasına sürüklenerek başat işlevinden uzaklaşmamalıdır.
Günümüzün yeni medyası internet, bilginin yönetiminin ele geçirilerek yönetilip yönlendirilmesi tehlikesi bir yanda tutulduğunda, belki de paylaşım ve sanatsal tüketim olgusunun en yoğun varolduğu bir alan olarak belirmektedir. Nasıl ki ortaya çıkışıyla birlikte yeni sanat akımlarını doğuran fotoğraf, sanayi çağının göz bebeği ve popüler kitle sanatlarından en önemlisi olduysa, belki de “fotoğraf sonrası” (post-photographic) çağın göz bebeği de bilgisayar ve internet olacaktır.
Tahir Ün