Gönderen Konu: İTALYA'DA RÖNESANS TİYATROSU (Okunma sayısı 8803 defa)

yoldaş · « : 12 Nisan 2011, 16:06:23 »

iİTALYA'DA RÖNESANS TİYATROSU

Ortacağ tiyatrosu Roma ile Yunan Tiyatrosundan ne kadar ayri ise ,İtalyan Ronesans
tiyatrosuda Ortacag tiyatrosundan o kadar ayrıdır.Öte yandan, klasik tiyatroyu
büyük bir bağlılık ,hayranlıkla taklit etmek isteyen Rönesans tiyatrosu, sonunda
karşımıza eskinin tekrarı olarak degil de , yepyeni ,aşagı yukarı –modern- tiyatro
olarak çıkmıştır.

1450 yılından sonra dinsel tiyatronun yerini dunya işleri ile ilgili tiyatroya
vermeye basladıgı gorülür.Ortacag-evler-inin yerini de dekorlu sahne alır.Böylece
oyun alanı ,tiyatro yapısı degişir. İtalya’nın soylu kişileri kutsal büyükleri
avlularda, geniş salonlarda klasik oyunları oynatır. Gosteriler duzenletirlerdi.
Bilginler eski yazmalar arasında Latin , Yunan oyunlarını ararlar, bulduklarını
ya oldugu gibi ya adapte ederek yada o günkü dile cevirerek sahneye koyarlardı.Perspektif
kurallarını yeniden bulan ressamlar , Romalı mimar Vitruvius’un klasik sahne
uzerine yazdıklarından yararlanarak saraylarda hayranlık uyandırıcı dekorlar
çizelerdi. 1584’de soylu kişilerle bilginlerden seçilme bir topluluk Vicenza
kentinde bir tiyatro yaptırdı.

Roma’nın yıkılışından sonra İtalya’da dogrudan dogruya tiyatro diye yapılan
ilk yapının bu olduguna inanılıyor.

OYUNSUZ TİYATRO

İtalyan rönesans tiyatrosu yalnız bir bakımdan ortaçağ tiyatrosuna benziyor.Büyük
oyunları yok. Bu yüzden de ona gerçek tiyatro denip denemeyeceğine karar vermek
kolay değil.Gerçek tiyatro oyunculardan, dekordan,tiyatro yapısından daha fazla
birşey. Büyük oyunların bulunmadığı yerde gercek tiyatronun varlığından söz
edilemez.Dante, Petrarck,Boccaccio,Leonardo da Vinci,Michelangelo gibi yüce
şairlerin,öykücülerin ,resamların yanısıra alınacak oyun yazarları yoktu İtalyan
Rönesansının.Onun içinde bilginlerin sanatçıların bütün çalışmalrı saraylardaki
parlak gösteriler,oyunlar,tiyatro yapıları hayranlık uyandıran dekorlar gercek
tiyatronun yeniden doğuşunu sağlayamamıştı.Gerçek tiyatronun yeniden doğması
için herşeyden önce oyun yazarlığının yeniden doğması gerekiyordu.

RÖNESANS

“Yeniden Doğuş” anlamına gelen rönesansın tarihsel düşünce içindeki yerini ilk
kez isviçreli bilgin Jacob Burkhardt saptadı.Rönesans,insanın kendini bulması
ve dolayısıyla dünyayı bulmasıydı.Ortaçağın insanı ahlaksız ve öteki dünyanın
yanında bu dünyayı sefil bulan düşünce düzeyine karşı bir başkaldırıydı.Rönesans
ilk kez İtalya’da başladı.O dönemin bireyi ,istem olduğu takdirde insanın herşeyi
başarabileceğine inanıyordu.Bireyci dünya görüşü , bireyi bir hiyerarşi içinde
değil, başlıca gerçek olarak kabul ediyordu.İnsan varlığının iki yönü olan birey
olma ve evrensellik arasında bir uyum vardı.Bireyci dünya görüşü ,insanla onun
insana ilişkin işlemlerinin doğal uyumunu temel alan iyimser bir düşünce düzeyi
getirdi.Bu dünya görüşü liberalizmin ve burjuva sınınfının gelişmesine yaradı.Buna
paralel olarak devlet düşünceside değişti.Ulusal devlet düşüncesi gelişti.Hukuk
kilisenin elinden kurtarıldı.

Hümanizmayla, Bilginin Canlanmasıyla birlikte düşünce düzeyinde,bilimde,sanatta,siyasette
buyuk değişikliklerin olduğu bu çağda, toplum düzeni de büyük bir değişim içine
girdi.Sınıflar arasında, aynı kültüre eşit haklara sahip olma eğilimleri ve
karşılıklı alışverişler başladı.Rönesansta ulusal devlet düşüncesinin de geliştirdiği
bir ulusal dil kavramı da ortaya çıktı.Bu kavram doğal olarak sanat alanını
da etkiledi.

ORTAÇAĞ TİYATROSUYLA BAĞLAR

Ortaçağ’ın dinsel tiayatrosu İtalyada 1454 yılına kadar sürdü.1471 yılında Politian
(1454-1494) adlı 17 yaşında bir şair latince olarak yazdığı bir mystery oyununda
azizleri, kutsal kitaptan alınma kişileri değilde mitolojideen alınma kişileri
anlatıyordı.Bu tutum yeni bir çağın etkisini duymak diye açıklanabilir.Politianın
La Favola di Orfeo’su Ortaçağın mystery oyunlarıyla rönesans İtalyasının geliştireceği
iki sanat çeşidi pastoral oyunlarla opera arası bir halkadır.

Geçmiş ile ikinci bir bağ entry denilen şenliklerde görülür.Bunlar bir hükümdarın
kente gelişinde yapılan karşılama törenleri.Bir fatihin gücünü halka göstermek
için düzenlenen şenlikler,gösteriler,oyunlar.Bu törenlerin başlangıcı seki Roma’ya
zaferle dönen generallerin karşılanmasında aranmalıdır.Ortaçağ Londra’sında
da Richard I gibi, Henry III gibi tahta çıktıkları yada evlendikleri zaman,
kentin bütün evleri bayraklari,pırıl pırıl ipek kumaşlarla donanırdı.1370 yılında
Entryler çok zenginleşmiş, süslü geçit arabaları ,taglar ,kuleler tablo sahneleriyle
tiyatro özellikleri göstermeye başlamıştı. 1443 ile 1598 yılları arasında İtalya’da
25, Fransa’da 100 ,İngiltere ile Flanders’de 50’den fazla entry şenliği yapılmıştır.

Kimi zaman yabancı yada sevilmeyen bir hükümdar süslü arabalar,zengin giysilerle
gösterişli bir alay hazırlatıp sokaklarda dolaştırır,kimi zamanda sevilen kendisini
karşılamak için donanmış kente bir sezirci gibi giderdi.Hükümdarın hoşuna gitsin
diye kurulan taglar arasında bir yada daha fazla sahnesi bulunan yapılarda bulunurdu.Bazen
bir düzlükte iki sahne yanyana dururdu,bazen bir sahne üstde bir sahne altta
dururdu.Sahneler hareketsiz ve belli yerlerde dururken,seyirciler hareketli
ve dolaşırdı.

Bu sahneşlerde önceleri dumb-show’lar(konuşmasız oyun)-yada tableaux vivants
(canlı tablo)- yer alırdı.Tabloların cansız modellerle yapıldığı gibi otuncularlada
yapıldığı olurdu.Sözsüz sahneleri kimi zamana küçük yazılar açıklardı.Sonraları
İngiltere’de oyun yazarları bu sahneler için karşılama şiirleri kısa konuşmalar
yazdılar.Ortaçağda dinsel konular canlandırılırken rönesansta hükümdarları mitolojik
kişileri karşılamaya başladı.

Entry sahnelerinde makineler kullanılır ,sahne hilelerinden bol bol yararlanılırdı.”Perde”
İtalyan tiyatrosundan önce bu sahnelerde görülmüştür.Öte yandan karşılama törenleri
rönesans saray tiyatrolarını da içine alırdı.Şenlik,geçitler,eğlenceler çoğu
zaman hükümdarın sarayında büyük bir gösteri ile sona erer,şölen sırasında danslar,otunlar
seyredilirdi.

Rönesans tiyatrosunun ortaçağla üçüncü bir bağıda Latin komedileridir.Sezar’ın
çöken imparatorluğu Avrupa’ya uluslararası bir dil bırakmıştı;Latince.Onun iöinde
Roma komedilerini-yeniden bulmak-güç olmadı.Plautus ile Terence zaten Ortaçağ
boyunca da kimi din adamlarının igisini çekmişlerdi.Oyunları günün havasına
uydurularak oynanırdı zaman zaman.Hroswitha adlı bir alman rahibinin kişilerini
Hristiyan tarihinden alarak Terence tarzında altı Latince oyun yazdığı biliniyor.Rönesans
kilisesi ise Plautus ile Terence’nin oyunlarını ahlak dışı görmüyor,oynanmalarına
karşı durmuyordu.Papa Pius II papalığa yükselmede önce kendiside Roma tarzında
bir komedi yaymıştı.Papazlar Plautus’un açık saçık oyunlarını kahkahalarla seyrederlerdi.Latin
komedileri Rönesansın ilk yaygın oyunları olmuştur.

alıntı : http://www.msxlabs.org/forum/tiyatro/21700-italyada-ronesans-tiyatrosu.html

dbhi · « **Yanıtla #1 :** 12 Nisan 2011, 18:22:47 »

teşekkürler yoldaşım...

yoldaş · « **Yanıtla #2 :** 12 Nisan 2011, 22:45:30 »

Alıntı yapılan: dbhi - 12 Nisan 2011, 18:22:47

teşekkürler yoldaşım...

teşekkür ederim canım

Haberler:

Gönderen Konu: İTALYA'DA RÖNESANS TİYATROSU (Okunma sayısı 8803 defa)

yoldaş

İTALYA'DA RÖNESANS TİYATROSU

dbhi

Ynt: İTALYA'DA RÖNESANS TİYATROSU

yoldaş

Ynt: İTALYA'DA RÖNESANS TİYATROSU