Francisco Goya
 
Francisco Goya 1746 da Saradossa yakınında dogdu.Gençliginde ressam Jozé Luzan'ın atelyesinde kısa bir süre çalıştı.Yirmi yasşında Madrid'e giden Goya, iki defa akademiye girmeye çalıştı ama ikisindede başarı saglayamadı.Bunun üzerine,İtalya'ya giden sanatçı,Parma Akademisi'ndeki sınavı başarıyla kazandı.İyalya da oldukça uzun bir süre oturmasına ragmen bu memleket Goya'nın eserlerinde büyük bir etki yaratmadı.
1775 de Goya,arkadaşı Bayen'in kızkardeşi Josefa ile evlendi.Daha sonra Madrid'de Velasquez'in eserlerini inceledi.1780 de Bayen'in yardımı sayesinde kralın ressamı oldu.Aynı zamanda akademiye kabul edildi.Kısa bir süre sonra bir kilise için önemli bir sipariş aldı.Bu yüzden kayınbiraderiyle araları açıldı.Ressamın ilk portreleri ve Alba Düşesi'yle tanışması bu döneme rastlar.
Albe Düşesi Goya'nın hayatında büyük bir rol oynamıştır.3.Şarl'ın ölümünden sonra onun yerini alan 4.Şarl,Goya'yı meclis ressamlıgına atadı.Büyük sanatçı artık zengindi.Büyük bir ün sahibiydi.Ama 1792 de her şey degişti.Goya sagır olmuştu.
1808 de Napolyon'un birlikleri İspanya'ya girdiler.Amansız bir savaş oluyordu.Goya,gördügü korkunç sahneleri,"Savaş Felaketleri" adlı dizisinde yansıttı.1824 de 80 yaşına basan Goya,Fransa'da Bordeaux'ya ve Paris'e gitti.Sonra İspanya'ya ve 1827 de Bordeaux'ya döndü.Aralarında "Sütçü Kadın"ın da bulundugu son portrelerini orada yaptı.1828 de Bordeaux'da öldü.












Madrid'de 3 Mayıs 1808 (İspanyolca: El tres de mayo de 1808 en Madrid, diğer adlarıyla Los fusilamientos de la montaña del Príncipe Pío,[1] ya da Los fusilamientos del tres de mayo), İspanyol ressam Francisco Goya'nın 1814 yılında tamamladığı tablosudur. Eser şu anda, Madrid'deki Prado Müzesi'nde sergilenmektedir. Goya bu çalışmayı, Fransızlar'ın 1808'de Madrid'i işgali sırasında, Napolyon'un ordularına direnen İspanyollar'ın anısına çizdi. Bu direniş aynı zamanda Yarımada Savaşı'nın tetikleyicisiydi. İspanyol ressamın, aynı boyutlardaki eş çalışması Madrid'de 2 Mayıs 1808 (Memlükler'in Saldırısı) de tıpkı bu tablo gibi İspanya'nın geçici hükümeti tarafından, Goya'nın önerisi ile, ressama ısmarlandı. Goya, Aragonca yazdığı bir mektupta bu tabloları yapma amacını şöyle açıkladı:
“    … Avrupa'nın zorbalarına karşı giriştiğimiz şerefli ayaklanmanın en olağanüstü ve kahramanca hareketlerini fırça darbelerim ile ebedileştirmek.[2]    ”

Eserin içeriği, sunumu ve duygusal gücü, onu, savaşın korkunçluğu konusunda çığır açan ve ilk örnek olarak değerlendirilen bir imge haline getirdi.[3] Yaratıldığı zamanın popüler sanatının pek çok kaynağından yararlanan 3 Mayıs 1808, gene de geleneksel kalıpların kırılışının bir simgesi oldu.[4] Hristiyan sanatının geleneklerinden ve ananevi savaş betimlemelerinden uzaklaşması, eseri alanında benzersiz kıldı ve modern alandaki ilk örneklerden biri olarak kabul edilmesini sağladı.[5] Sanat tarihçisi Kenneth Clark'a göre tablo, "tarz, konu, içlem olarak kelimenin tam manası ile devrim sayılabilecek ilk büyük resim"dir.[6]

1850'lerde, daha sonraki yıllarda Prado Müzesi'nin yöneticisi olacak olan ressam José de Madrazo, tablonun Goya'nın stilini yansıtmadığını iddia etti ve iddiasının sebebinin "büyük bir usta olan Goya'nın diğer eserlerine göre bu tablonun kalitesinin çok düşük kalması" olduğunu açıkladı.[7] Tablo, yıllar sonra, izlenimcilik ve romantizm popüler olduğunda dünya çapında ün kazandı.[8] 1937 yılında, İspanya İç Savaşı'nda zarar görmemesi için Valencia'ya taşındı. Kamyonda götürülürken oluşan zararlar daha sonra onarıldı. Fakat bu onarım sırasında resmin renklerinin tonları koyulaştı. 2008 yılında yeniden restore edilen eser, tekrar ilk tonlarına kavuştu.[9]

Madrid'de 3 Mayıs 1808, başka pek çok esere de ilham kaynağı oldu. Bu eserler arasında Édouard Manet'nin çizdiği bazı seriler ve Pablo Picasso'nun Kore'de Katliam tablosu ile başyapıtlarından biri olan Guernica yer alır.[10]