Fahrettin KÖKLÜ



Karikatür Sanatı?  Karikatürist Kimdir?  Karikatür Nasıl Çizilir?



KARİKATÜR SANATI: Karikatür kökeni geçmişe dayanan bir sanat alanıdır. Karikatür sanatı, usta bir çizim gücü ile çevreyi ve olayları iyi tahlil edebilen,  geniş bir bilgi birikimine sahip olan, keskin,  kıvrak bir zeka ve  kimsenin fark edemediği ayrıntıları görebilen, espritüel yönü olan sanatçıların uğraş alanıdır. Karikatürde hammadde; yaşantılar, olaylar, tarihsel çıkarımlar,  güncel haberler, sebep sonuç ilişkileri v.b durumlardır. Karikatürist bütün bu alanları bir süzgeçten geçirip kafasında oluşturduğu kurguyu iyi bir mizahsenle ifade eder. Karikatür sanatı bazen yüzlerce kelimeyle anlatılmak istenen dikkat çekilmek istenen bir konuyu, olayı, düşünceyi veya mesajı, tek kelime dahi sarf etmeden, yoruma bile ihtiyaç duymadan ifade ederken mesajı da çoktan yerine ulaştırmıştır artık. Etkileme ve ikna gücü oldukça fazla olan bir sanattır. Karikatür çizebilmek nasıl mümkün olabilir? Karikatür çizmenin yöntemleri nelerdir?  Çizimi iyi olan bir kişi karikatür çizebilir mi? gibi soruları mümkün olduğunca cevaplayacağız.





RESİM SANATI İLE ARAMIZI İYİ TUTMALIYIZ: Karikatüristlerin resim alanındaki ustalıklarını unutmayalım. Mizahi eser, iyi bir çizimle oluşur. Elimizi ve zihnimizi soğutmamalıyız bilindiği üzere uzun süre çizimden uzak kalan bir çizerin toparlanması güç olur. Sürekli çizim yaparak,  çizgilerimiz de ustalık kazanırken,  paralelin de kendimize ait bir tarz bir üslup oluşturmalıyız. Aslında sürekli çizmek ister istemez bizde bir tarzın kendiliğinden oluşmasına sebep olur. Asıl amacımız, neyi konu ele alırsak alalım, ifade biçimini iyi yansıtabilmek olmalı. Karikatüristin gözle görülebilir bir mesafe kat edebilmesi resim sanatının çizer üzerindeki tasarrufu olsa gerek. Sürekli ve  korkusuzca yapılan çizimleriniz sizi kariyerinizdeki en üst zirveye taşırken size düşen ise kendinizle gurur duymak olacaktır.


 


 

YÜZ VE BEDEN DİLİ İFADELERİNE İYİ ÇALIŞIN: Unutmayın ki çizimlerinizdeki ifadelerin güçlü olması konunun daha iyi kavranmasını sağlarken eserdeki duyguyu izleyicinin hissetmesine sebep olacaktır. Bunun için yüz ve beden dili çok önemli karakterlerde sağlıklı çizimler elde edebilmek için insan, hayvan ve belki de bitki ifadelerine iyi çalışmak gerekir. Ağlayan, gülen, kızan sırıtan, utanan, kızaran, moraran, küsen, merak eden, düşünen, konuşan, hayal kuran, tebessüm eden, koşan, düşen, zıplayan, oturan, tırmanan, sallanan, uçan ve daha bir çok yüz ve bedensel ifadeleri karikatüristin iyi bilmesi ve karakterlerine yansıtabilmesi gerekir.


 



ÜNLÜ KARİKATÜRİSTLERİN ESERLERİNİ İNCELEYİNİZ: Ünlü karikatüristlerin eserlerini inceleyip kendi tarzınızda denemeler yapın bu size bir çok konuda yarar sağlayacaktır. Karikatüristlerin eserlerini incelerken teknik açıdan bir şeyler kapmaya çalışın, almanız gerekenin dışında etkilenmeye kalkmayın bu sizi taklitçilikten öteye götürmeyecek, belki de kendinize özgü bir tarzınız oluşmayacak  taklitçisi olduğunuz sanatçıların gölgesinde kalacaksınız.


 



HEM İYİ BİR ÇİZER OLUP HEMDE ESPİRİ ÜRETEBİLMEK ZORMU: Şu bir gerçek ki şuana kadar hem iyi bir çizer olup hem de espritüel olanların sayısı sınırlıdır. iyi çizer aynı zamanda iyi espri üretir şeklinde bir anlayışın olmadığı gibi espritüel birinin mizahını zorla çizime aktarmasını beklemek  kasmaktan öteye gitmez, o halde mesele iki durumu tek bir vücutta birleştirebilmek. Bu şuna benziyor espritüel birine çizim öğretmek veya çizimi iyi olana espri yaptırabilmek, mümkün müdür bilmem ama çizimi halletsek de espritüel olma öğretilebilinir mi meçhul.Mizah dergilerinde genelde iyi çizerlerle mizahsen yönü ağır basanlar birlikte çalışarak harika çalışmalara imza atmışlardır, veya karikatüristler hazır esprilerden yola çıkmışlardır. . . her iki durumda mümkün. Günümüzde daha çok her iki yeteneğe sahip özellikte ki insanlarda fark edilebilir bir artış yok da değil.


 


KARİKATÜRİST ÇOK OKUMALI, GÖZLEM YAPMALI, İNSANLARLA DİALOG KURMALI, GÜNCELİ İYİ TAKİP ETMELİ: Karikatüristin mesleğinde başarılı olmasının bir sırrı da çok okumasının gerekliliği, bilgi birikimi şart.Hemen hemen her konuda bilgi sahibi olabilmek karikatürist için ifade zenginliği olarak geri dönecektir.Konulara hakim olabilmenin yanı sıra bu konulara farklı bir bakış açısı ile yaklaşmak ve esprileri konulardan süzerek adeta çıkarmak karikatüristin nihai amacı olmalı. Toplumu, toplumları iyi tahlil edip gözlem sonuçlarınızla ilgili notlar alabilirsiniz, bu konuda da küçük bir not defteri işinize yarayacaktır.Bulunduğunuz ortamlarda zorla espri çıkarmaya çalışmaktansa günlük doğal yaşamın içerisinde kendiliğinden oluşan malzemeleri yakalamak en iyisidir, ben bu yönüyle karikatüristi bir fotoğrafçıya benzetirim olayı şipşak çözer. İnsanlarla konuşmalı dertleşmeli sorunları dinlemeli çözümlere kulak vermeli.Güncel olaylardan haberdar olmalı bu sebeple tarafsız yayın organlarından olayları takip etmelisiniz ve ortama eserlerinizle anında dönüt vermelisiniz.Dönüt çok önemli zamanlamaya dikkat etmelisiniz. olayların durulmasından sonra çizilmiş bir karikatürün etki alanı zayıf kalabilir,hatta anlaşılamayabilirsiniz.Genel karikatürler böyle değildir onların her zaman hedef kitlesi vardır ve çok sonra dahi eseriniz fark edilse mutlaka hoşa gidecektir.


 


 


KARİKATÜR ÇİZİMLERİNİZİ TEST EDİN: Başlangıçta iyi işler çıkmayabilir bu her şeyin sonu değildir sakın vazgeçmeyin.Çizimlerinizi size pozitif öneriler de bulunacak eleştirmenlerle paylaşın bu size manevi açıdan destek olurken içinizdeki heyecanı da artıracaktır.Olur ya gerçekten yolunda gitmeyen bir şeyler vardır, piyasaya atılmadan önce kendinizi yakın çevrenizde aileniz içinde falan test edin espriler ve çizimler tutuyorsa ortama açılabilirsiniz.


 



KARİKATÜR ESERLERİNİZİ NASIL DEĞERLENDİRMELİSİNİZ: İşte burası gerçekten önemli bir konu her şey yolunda gider ve ortaya bir çok eser çıkarabilirsiniz fakat sonuç ne? hala eserlerinizden sadece sizin mi haberiniz var ve sadece siz mi gülüyorsunuz?  Eserlerinizi paylaşın? Nasıl mı? Evet bugün bir çok çizerin sorunu da bu, eser var fakat değer yok, çalışmalarınızı dergilere yollayın, sitelere ekleyin, kendi sitenizi kurun, fark edilmeyi beklemeyin başkalarına kendinizi fark ettirin. Karikatüristlere çizimlerinizi yollayın gerçekten iyi iseniz sizinle neden çalışmasınlar. Sanat faaliyetlerine katılın, sergiler gezin, kendi serginizi açıp karikatürist üstatlar başta olmak üzere sanat camiasını, medyayı davet edin. Şunu unutmayın kalitenizden kişiliğinizden ödün vermeyin. Ülkemizde karikatür sanatı ve mizah dergileri yeni yeni tanınmaya ve hak ettiği değeri tam anlamıyla alamazken  işiniz biraz zor görünse de vazgeçmeyin.


 


 


TEKNOLOJİYİ KULLANIN VE GELİŞMELERİ TAKİP EDİN: Çizimlerinizi hala geleneksel yöntemlerle mi çiziyorsunuz? Biliyorsunuz bugün bilgisayar teknolojisi o kadar ilerledi ve öyle mükemmel yazılımlar geliştirildi ki çizimlerinizi artık kağıt üzerine çizmekle zaman kaybetmeyip çizimden boyamaya ve sergilemeye kadar ki her aşamasını bilgisayarınızdan yapabilirsiniz. Teknolojiye uzak durmamalısınız, 21 yüzyılın nimetlerinden faydalanmak sizin de hakkınız imkanınız varsa kendinize iyi bir tablet pc alıp çeşitli yazılımlar satın alıp tablet kaleminizle çizim yapıp yine programlar üzerinde renklendirerek sonuca daha kıza zamanda ulaşabilirsiniz, veya kontur çiziminizi kağıt üzerinde yapıp çinileme tekniği ile üzerinden geçip tarayıcınızdan bilgisayarınıza atıp renklendirebilirsiniz.


 


 



KENDİ KAREKTERLERİNİZİ OLUŞTURUN: Karakterlerinizi oluşturun. Çizimleriniz hayli birikmiş ve sayısı çoğalmışsa dergi veya kitap işine girebilirsiniz, fakat bu aşama riskli olup önce topluma kendinizi kabul ettirmelisiniz. Bir hayran kitlenizin oluşması gerekiyor bunun içinse twitter, facebook benzeri sosyal ağları doğru bir şekilde kullanabilirsiniz. Kendinizi bir karikatürist gibi hissetmeye başladınız ve sizden karikatürist olarak söz ediliyorsa, çalışmalarınız tıklanmaya başlanıp sitelerde dolaşmaya başladıysa, kaliteli işlere imza atma vaktiniz çoktan geldi demektir.


 


NOT: Karikatür çizim sanatıyla ilgili teknik bilgileri, püf noktaları, yazılım programlarıyla çizimlerimizi nasıl yapabileceğimizi anlatan bilgilerle yeniden buluşmak üzere hoşça kalın . . .