JaLe YıLMaBaŞaR:Bir ateş ustası...

                       

Türkiye’de seramik deyince, akla ilk gelen isim Jale Yılmabaşar.Kendisi de zaten Türkiye’nin ilk kadın seramik profesörü.Fransızlar da onun için “ ateşin ustası” deyimini kullanıyor.” Neden ateşin ustası?” diye sorduğımuzda, Yılmabaşar, hayat dolu, heyecanlı kişiliğini açığa vuran sıcak ve sevecen bir ses tonuyla konuşmaya başlıyor:” Resimle seramik arasındaki fark, resmin doğrudan boya ile yapılması, seramikte ise sonucun belli bir ateş ısısıyla elde edilmesi.Seramik boyaları, önce bembeyaz
oluyor; ancak fırınlandıktan sonra , istenilen renk elde ediliyor.Güzel renkler elde edebilmek için de deney yapmak gerekir.Resmin ömrü 10-20 bilemediniz 50 senedir.Oysa seramik asırlıktır.Ayrıca seramik yanmaz, ama resim yanar…”


> Jale Hanım Türkiye'de seramik denince akla ilk siz geliyorsunuz hatta Türkiye'nin ilk kadın seramik profesörüsünüz de... Bu süreci anlatır mısınız?

*AFS bursuyla 1957 yılında Amerika'ya gittim. Albany High School'u birincilikle bitirdim ve aynı zamanda da bu okulun "güzellik kraliçesi" seçildim ve ülkeme dönüp Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu'na girdim, dört yıllık eğitimimden sonra da "yüksek seramikçi" olarak diplomamı aldım. 1985 yılında da aynı okulda seramik profesörlüğüne yükseldim ve bu süreç içinde pek çok esere imzamı attım ve uluslararası çevrelerden çok olumlu tepkiler aldım. Kendime özgü seramik tekniği geliştirdim ve bu konuda da bana ünvanlar verildi.

> Bende onu soracaktım, Fransızlar size neden "Ateşin Ustası" ünvanını verdiler?

*Seramikler yapım aşamalarının sonunda "sır"la kaplanırlar, sır'ın bildiğiniz gibi iki anlamı var; seramiğin üzerine sürülen kimyasal madde olmakla birlikte aynı zamanda "içeriği gizli olan madde" anlamına da gelir, işte sürdüğüm bu sır'lar bana özgündü ve aynı zamanda seramiklere istediğim rengi vermek için bana özel ısı değerlerim vardı ve kulladığımda mükemmel sonuçlar alıyordum bu yüzden Fransız seramikseverleri bana "Ateşin Ustası" ünvanını verdiler.

>En çok hangi renkleri seversiniz, hangi renkleri kullanırsınız?

*Turkuvaz , sarı ve parlement mavisi en sevdiğim renkler.Tekstil dizaynında ise oranj ve turuncu renklerini tercih ediyorum.

>“Renk bir çok seramik ürününün en önemli özelliklerinden biridir.” deniyor.Renk estetik görünümü önemli ölçüde zenginleştiriyor.Sizin eserlerinizde rengarenk motifler göze batıyor, renkler sizin için neyi ifade ediyor?

*Sanat dünyasında Jale Yılmabaşar deyince akla renk gelir.Ben siyah beyazların değil , canlı renklerin insanıyım.Hatta benim adımı almış, benim çok sık kullandığım ve seramikte de kullanılan” Jale mavisi “ denen bir renk vardır.Bu mavi,fırının içinde camların eritilmesi sonucu elde ediliyor.



> Seramiklerde ve resimlerde kontrast renkler ve simge bolluğu dikkati çekiyor, neden?

*Yaşamımdaki canlılığın figürsel anlamda seramiklere ve resimlerime yansıması olarak açıklayabilirim.



> Üslubunuz hakkında bilgi verirmisiniz?

*Anadolu çok büyük bir kültür birikimine sahip ve ben de buradan esinleniyorum, aynı zamanda eserlerimde Türk halı ve kilim desenlerini de sıkça kullanıyorum. Eserlerimi loş ışıkda yapıyorum çünkü az ışıkda görünen aydınlıkta daha iyi görülüyor. Kulladığım boyalar ve renkler ise bana özgü, hatta bana özgü boya üretildiği de oluyor.
Seramik artık duvar panolarında kullanılıyor.Bunları yapmak güç oluyor mu?
Dış mimaride duvar panolarında kalıcılığı sağlamak için seramik kullanılıyor.Benim Maslak’ta Noramin fabrikasının dış duvarında 2x40 boyutlarında 80 metrekarelik bir panom var. Seramik pano, karşıdan bakıldığında bir tablo gibi görünmeli.Bir seramik sanatçısının yaptığı işlerin kalıcı olabilmesi için, iyi bir teknik bilgiye sahip olması gerekir.Bunun örneğini Kütahya’da gördük.Duvarları çiniyle kaplamışlar, insanların kafalarına düşüyor.Bu yüzden bundan vazgeçtiler.Seramik panoda, plaka aralarındaki derzlerin çok hassas biçimde ayarlanıp kesilmesi gerekir.Daha sonra bu derzler üzerinde de yağlıboyayla bütünlük sağlanır.




























> Bu güzel seramikleri ve güzel resimleri yapan bilinç neyle besleniyor; neler okuyorsunuz, hangi tür müzik dinliyorsunuz?

*Klasik Batı Müziği dinlemeyi çok severim özellikle Mozart'ın eserlerini resim yaparken mutlaka dinlerim, Klasik Türk Müziği'ni de severim. Ben Orhan Veli hayranıyım, şiirleri beni "düşsel dünyamdan" günlük hayatın sade gerçeğine döndürür. Sezen Aksu'nun hem kendisini hem de şarkılarını ve şair Günseli İnal'ın şiirlerini de çok severim. Ressamların biyografilerini okumaktan ve resim kitaplarına bakmaktan büyük zevk duyarım. Ayrıca gezgin ruhlu birisiyim ve çokça seyahat ederim.

> Dünyanın pek çok yerinde sergi açtınız... Eserleriniz hangi müze ve kolleksiyonlarda sergilenmekte, aldığınız ödüller neler?

*İsviçre, Almanya, Danımarka, Avustralya, Amerika, Tayland, Meksika, Fransa (Paris) ve elbette Türkiye'de sergiler açtım. Eserlerim Almanya Düseldorf'daki Hetjens Museum'da, İtalya Faenza Museum'da, Amerika New York Wanderbit Webb Collection'da yine New York Winthrop Collection'da ve Yunanistan Atina'da Benaki Museum'da sergilenmektedir. 1968 yılında Faenza' da (İtalya) Uluslararası Seramik Yarışması'nda "altın madalya", 1969 yılında Münih'te (Almanya) Uluslararası El sanatları Fuarı'nda yine "altın madalya" kazandım, 1970 yılında AKM Seramik yarışmasında "birincilik" ödülü aldım ve ayrıcada ülkemde de 1998 yılında da "Devlet Sanatçısı" ünvanı verildi.

> Bundan sonraki projeleriniz neler?

*Şimdilerde Marmara Üniversitesi'nde "mimaride seramik" dersleri veriyorum, ayrıca bu sene AKM' de kızımla birlikte bir sergi açacağım ve bu yüzden gündeki yirmi dört saati neredeyse kırk sekiz saat olarak yaşıyorum.

> Genç sanatçı adaylarına önerileriniz neler?

*Yılmadan çalıştıklarında, başarılı olduklarını göreceklerdir. > Seramik sanatçısı ve ressam olarak İstanbul hakkında ne düşünüyorsunuz? İstanbul Dünya'nın en güzel şehri aynı zamanda da "Kültürlerin Başkenti"de. Çok seviyorum İstanbul'u. Boğaz Kıyısı'na hayranım, dalgaların kıyıya vurduğu sesi dinlemek başka bir haz veriyor bana, ayrıca Arkeoloji Müzesi'nde dolaşmayı çok seviyorum.





JALE YILMABAŞAR'IN SERAMİK FORMLARI

emeğine sağlık ayşegül  +1

Çok teşekkür ediyorum tanrıça.
 

En önemlisi sanat dünyası içersinde kendi ülkemizden de bu değerliinsanları tanımak onur verici.Bilgisi,özveri ve sanatsal ruhu eserleriileifade etmesi ve sunuşbiçimi ile takdiredeğr doğrusu.Teşekkürler ayşegül hocam..

emeğin karşılığı  çok büyük özveri gerektiriyor bu çalışmalar sonuçta insanların beğenisine sunuyor.harika olmuş sizede paylaşım için teşekkürler.