FERİDE DAYANÇ VE KUĞULARLA YAKALANAN ZERAFET
Feride Dayanç’ın sanatı, resim ya da ebruyu yaşamak adına yaptığı ebru resimlerinde doğayla kaynaşma, gizem ve tevazu gibi bazı doğu felsefesi özleriyle buluşabildiğini düşünüyorum.
Plastik açıdan ise şiddetten uzak belli bir renk paleti ve az kontrastlı açık-koyu dengesi ile boynu bükük lale ve kuğu figürlerinde simgeleşerek dışa vurulan içsellik ve fonun aynı dalgalı hatlı ebrusal biçimde oluşturulması ile sağlanan ahenkli kompozisyon dikkat çekicidir.
Bu başarıda ressamın ebru tekniğini doğal ve ustaca kullanmasının ve resim konundaki bilgisinin rolü olsa gerek. Zaten, ebrunun özünde var olan resim unsurunun resim sanatını şu veya bu biçimde bilen ellerde daha fazla orta çıkabileceğini düşünüyorum. Geleneksel ebruyu yaşamak ve bununla yetinmek istese de Feride Dayanç, işlerine kendi özgünlüğünü ve resimsel bütünlüğünü katmadan edememiştir.
Pembenur Güvenç Atasayar / Ressam
TÜRKÜLER ÇOK SESLİ OLAMAZ...
" Türküler çok sesli olamaz, yapılmamalı" diyenler kendi kendilerine çalar kendi kendilerine oynarlar. Ulusal bile olamazlar. Siz (Ebru) yani bu anlamda TÜRKÜ 'yü çağdaş bir anlayışla işleyerek çok seslendirmişsiniz.
Sizi yürekten kutlarım. Sizlerin sayesinde Ebru evrensel olacaktır. Daha çok çok çalışmalar dilerim.
Prof. Dr. Gürer AYKAL
SUYUN RESİMLERİ
“Su güçtür… ateşi söndürür, demiri eritir ve toprağı sürükler”….. Tıpkı bu Uzakdoğu deyişinde olduğu gibi feride dayanç ve atölye grubunun ebru resimleri de izleyicisini alıp götürüyor… Evet, bu çalışmalar geleneksel ebru fırçasının empresyonist, ekspresyonist ve puvantilist bir akıma doğru yelken açmasını anlatıyor. Feride Dayanç Türk ebru sanatına yeni bir bakış getirmiş ve bunu Japon sanatı örneğinde olduğu gibi geleneksel malzemeye bire bir sadık kalarak başarmış. Ebru teknesi tuvale dönüşmüş. Su, fırçanın gücü ile renge olan aşkını anlatmış. Bu aşk bazen empresyonizm gibi her ışık altında değişken ve duyarlı, ya da ekspresyonizm gibi vahşi ve ürkütücü….. Yahut da puvantalizm gibi noktalardan oluşan, göz uzaklaşınca birbirine kavuşarak bütüne dönüşen iki sevgili olmuş………
Feride Dayanç’ın ebrularını gördüğümüzde kendinizi 19.Yüzyılda Paris’te çok moda olan salon sergilerinden birinde hissedebilirsiniz. Ebru resimler sizi o yüzyılın Uzakdoğu estamplarına, Monete, Renoir’a Degas’, Sisley’e Seurat’a Signac’a götürecek ve hatta ekspressiv ifadenin gücü olan kırmızı rengin heyecanıyla sizlere bir anda Van Gogh ile Munch’u düşündürecek…..
Günümüz Türk ebru sanatına yeni bir anlayış getiren ve bunu tüm kalbi ile hissederek başaran, fırçası gibi yüreği de coşku dolan Feride Dayanç’ı bir sanat tarihçisi olarak kutluyorum.
Prof. Dr. Feryal İREZ
2006 EBRU GÜNLERİNDEN
İstanbul Büyükşehir Belediyesi' nin 7-14 Eylül 2006’da gerçekleşen “2006 Ebru Günleri” etkiliğinde Feride Dayanç ebruları ile izleyicisini yine büyüledi. Feride Dayanç Türk Ebru sanatına yeni bir bakış getirmiş. Geleneksel ebru fırçasını empresyonist , ekspresyonist, puvantalist, ve hatta bu sergisinde Art Nouveau çizgilere taşımıştır. Sanatçının bu etkinlikte dikkati çeken ebruları arasında "İstanbul Silüitleri” yer almaktadır. Kentin simgeleri olan Kız Kulesi, Eski Bizans ve Sultanahmet camii İstanbul’un renkleri olan Boğaziçi Mavisi ve Gün Batımı grup renkleri ile Ebru’da hayat bulmuştur. Bir Sanat tarihçisi olarakta benim gözlerim iki kadın figürüne takıldı. Birincisi kırmızı rengin ve ekspressiv ifadenin gücünü yansıtan bir kadın fügürü sanki biraz sonra o üzerindeki kırmızı örtüyü kaldırıp, tıpkı E.Munch’un “Çığlık” resminde oldugu gibi içinden gelen patlama ile çığlık çığlığa haykıracak ve ebru denizinde dalgalar arasında kaybolacakgibi. İkincisi ise siyah-beyaz bir kadın figürü Art Nouveau sanatının afişerinden fırlamış gibi Feride Dayanç bu eserinde Art Nouveau sanatının romantik ve estetik değerlerini ön planda tutmuş Ebru’nun çizgilerini asimetrik bir düzen içinde kullanmıştır.
Art Nouveau yeni sanatın 1880-1910 yıları arasında Avrupa’da önce Grafik Tasarım ve İllustrasyon’da (Kitap Resmi) yaygınlaştığını, bizde ise geleneksel Ebru sanatımızın Kitap Sanatları ile bağlantılı bir biçimde geliştiğini düşünürsek Feride Dayanç’ın bu kadın figürü geleneksel malzemeye birebir sadık kalınarak oluşturulmuş bir Grafik Tasarım bence ve hatta diyebilirim ki Feride Dayanç bu siyah-beyaz Ebru’sunda 1868-1940 arasında Almanya’da yaşamış Alman mimar, grafiker, dizayner ve seramik sanatçısı Peter Behren’in Türk Ebru Sanatına yenilikler getiren ve bunu Uluslararası Platform taşıyan Feride Dayanç’a Çalışmalarında başarılar dilerim.
Prof. Dr. Feryal İREZ
mardin kasımiye medresesi
Mardin Deyrüz Zafaran Medresesi
Mardin Ulu Cami
http://www.feridedayanc.com/