Eyvah Babam Hiperaktif



Hiperaktiflik sanıldığı gibi sadece çocuklara özgü değil. Yani anneniz ya da babanız da bu sorundan musdarip olabilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, erişkinlerde üniversite yıllarındaki başarısızlıkla ortaya çıkıyor.

Yerinde duramıyor, verdiği sözü unutuyor, sürekli hareket ediyor, sık sık telefonunu kaybediyor, misafirliğe gittiğinde dayanamayıp soluğu mutfakta alıyor... Böyle bir anneniz varsa bilin ki "Hiperaktivite" hastası olabilir. Bu hastalığın sadece çocuklarda görüldüğünü düşünenler yanılıyor. Hastalık erişkinlerde de ortaya çıkıyor. Üniversite yıllarında başarısızlıkla kendini gösteriyor. Beceriksiz, patavatsız, tembel, sakar benzetmelerinden bıktıkları için özgüvenleri azalıyor. İş hayatında toplantılarda konsantrasyon sorunu yaşıyorlar.

Hastalığın tek güzel tarafı ise yaratıcılık. Dustin Hoffman, Mozart ve Hemingway'in hiperaktif olduğu biliniyor. Yaratıcılıklarıyla övgü alan hiperaktifler, hesap kitap işlerindeki dikkatsizliğin faturasını ağır ödüyor. Erişkin hastaların birçoğu depresyon şikayetiyle psikiyatriste gidiyor. Ancak depresyonun kökeninde hiperaktivite sorunu olduğu ortaya çıkıyor.

PEDAM Psikiyatrik Eğitim Danışma ve Araştırma Merkezi'nden Psikiyatrist Turgut Kundakçı, hiperaktivitenin erişkinlerde yüzde 1-2 oranında görüldüğünü söylüyor. Dünyada son 30 yıldır konuşulsa da ülkemizde birkaç yıldır gündemde. Hastalar çocukların hiperaktivite sorunu olduğunu düşünüp doktora getirdiğinde, şikayetlerin kendinde de olduğunu farkediyor. Kundakçı, hastalığın ortaya çıkmasında genetik geçişin rolü olduğunu hatırlatıyor. Aslında, erişkinlikte ortaya çıkan ayrı bir hiperaktivite yok. Eğer çocuklukta var ise erişkinlikte de sorun görülüyor. Erişkinlikte hiperaktivite teşhisi konanların hepsi çocuklukta da aynı şikayetlerden yakındıklarını söylüyor. "Beynin dikkat, konsantrasyon ve organizasyondan sorumlu bölgesinde kimyasal ileticilerindeki sorunlar bu hastalığı ortaya çıkarıyor. ABD rakamlarına göre hastalık, ilköğretim çağlarında yüzde 3-10, ergenlik döneminde 6-8, erişkinlikte 1-2 oranında görülüyor.

Ben sakar değilim

Hastalar genellikle "Zekiyim ama bir türlü başarılı olamıyorum" diye yakınıyor. Aile "Cici kız" olmasını beklerken kabına sığamayan erişkin bir kadın, bu modele uymadığı için kendini suçluyor. Dr. Turgut Kundakçı, depresyon şikayetleriyle gelen erişkinlerde hastalığın nedeninin çok iyi araştırılması gerektiğini söylüyor. Bu hastalarda kararsızlığa sıkça rastlanıyor. Sık yer ve partner değiştiriyorlar. Yaratıcı oldukları için farklılıklarını ortaya koyup iyi bir partner oluyorlar. Ancak, ilişki rutinleştiğinde çekip gitmeyi tercih ediyorlar. Kundakçı, hastanın durumuna bağlı olarak tedavide ilaç ve psikoterapinin bir arada uygulandığını söylüyor. Hastanın çevresi, iş arkadaşları ve ailesinin hiperaktivite hakkında bilgilenmesi tedaviyi olumlu yönde etkiliyor. Tedaviyle birlikte hastalar sakar, tembel, patavatsız olmadığını, problemin kimyasal nedenlerden kaynaklandığını görüyor. Dikkatini toplamak, hayatını organize etmek için çeşitli hatırlatıcılar kullanıyor.

Sınava ayrı sınıfta girdi

Kimya Mühendisi Nezih Çıngır, kendisi gibi babasının ve oğlunun da hiperaktif olduğunu söylüyor. Oğlu Çığır, ilkokulu hiç yazı yazmadan bitiriyor. Doktora gittiklerinde ilk üç yıl "Çocuğunuzun hiçbir şeyi yok" dense de aile işin peşini bırakmıyor. 13 yıl önce Çığır'a teşhis konuyor. Bu arada baba Nezih Çıngır, doktorun söylediği tüm belirtilerin kendinde ve babasında da olduğunu farkediyor. Hacettepe Üniverisitesi Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Bölümü ikinci sınıf öğrencisi Çığır, üniversite sınavına ayrı bir salonda bir gözetmen eşliğinde giriyor. Çıngır ailesi, 16 yıllık mücadele boyunca aynı sorunu yaşayan başka hastalarla tanışıyor. İki yıl önce Prof. Dr. Ferhunde Öktem başkanlığında Dikkat Eksikliği Hiperaktivite ve Özel Öğrenme Güçlüğü Derneği'ni kuruyorlar. 400'ü aşkın üyesi olan dernekte anne babalara ve öğretmenlere ücretsiz eğitim veriliyor. Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde resim ve seramik kursları düzenleniyor.




--------------------------------------------------------------------------------



Bu şikayetlere dikkat

- Yeterli düzeyde başarılı olmadığını düşünme

- Bir anda birçok işle uğraşma ve bitirmede güçlük

- Aklına geleni söyleme

- Sabırsızlık

- Büyük heyecanlar peşinde koşma

- Sık sık parmak çıtırdatma, şıklatma, bir yerlere dokunma

- Unutkanlıklar

- Sık sık iş değiştirme

- Aniden parlama, tepki gösterme

- İşinden zevk almada güçlük

- Uzun süredir devam eden mutsuzluk

- Hayal kırıkllığına uğradığını hissetme

- Zamanı kullanamama

Sinem EMİNOĞLU/ Akşam Cumartesi