DUVAR RESMİ TARİHİ

Duvar resmi bir duvar yada tavan yüzeylerine yapılan resimdir. İnsanların yaşadıkları mekanları süsleme içgüdüsünden doğmuş,onların düşünce, duygu ve inançlarını yansıtabildikleri bir iletişim aracı olmuştur. Tarih öncesi çağlarda Resim ve simgeler Bütün boş alanlara(duvar-tavan-döşeme)belli sınırlar olmadan çizilmiştir. Anadolu’da Neolitik ve Kalkolatik Çağlara tarihlenen Çatalhöyük’te Duvar resimleri büyük ölçüde mağara resimlerini anımsatmıştır. Ayrıca; Fransa’daki Font-de-Gaume Mağarası, Gargas Mağarası, Niaux Mağarası, Trois Freres Mağarası, Lascaux Mağarası İspanya’daki Altamira Mağarası bu dönemin en iyi korunmuş örnekleridir. Daha sonraları, özellikle yapının işlevi ve önemini belirtmek istenilince resimler sınırlı alanlar içine yapılmaya başlandı. Bu durumda yapının ölçeği, üslubu ve iç mekan etkisi kadar, ışık kaynağı,bakış yüksekliği gibi izleyici ile resim arasındaki ilişkilerde önem kazandı. Özellikle mezarlar, tapınaklar,kutsal alanlar ve katukomblarda görülen ilk duvar resmi örnekleri sınırları belirli dikey ve yatay alanlar kullanıldı. Bu erken örneklerde duvarın düz yüzeyi olduğu gibi kullanılıyor, yanılsamalı hacimlendirmeye gidilmiyordu. Duvarın yenilenen stilize örgelerle bezeli etek bölümünün üstünde kalan Düz alanlarda imgeler silüet olarak çiziliyordu. Tempera;çizimle birlikte duvar resminde uygulana ilk tekniktir. Duvar resmi doğrudan mimarlığa bağımlı olduğu için ,Resim türlerinden oldukça farklıdır. Gerek kullanımı gerek desen ve tasarım, yapının mekansal oranda algılama açısından önemli değişiklikler yaratabildiğinden resim türleri içinde gerçek üç boyutluluğu veren tek türdür. Var olan mekanı değiştirirken aynı zamanda yapının bir parçası durumuna gelir.

Bizans duvar mozaiklerinde mimari biçime özel bir özen gösterildiği görülür. Rönesans ustaları yanılsamalı bir mekan duygusu yaratmaya çalışırken, Barok sanatçılar çizdikleri resimlerle duvar ve tavanları bütünüyle yok etmeye yönelik bir anlayışla çalışmışlardır. Mimarlıkla organik ilişkisinden başka duvar resmini ikinci bir özelliği de geniş halk kitlelerine seslenebilmektedir. Mısır’da duvar resim ve çizimleri eski krallık döneminde 3.sülaleden başlayarak özellikle soyluların mezarlarında görülür. Ayrıca bu dönemde kabartmalarda renklendirilmiştir. Orta Krallık Dönemi’nde de süren bu resim türü Yeni Krallık Dönemi’nde 18.sülalede doruk noktasına ulaşır. Teb ve Tel el-Armana’da mezarlardan başka villa ve saraylarda da soyluların yaşamlarından sahneleri ve görkemli bahçeleri canlandıran doğalcı nitelikte resimler yapıldı. Minos Uygarlığı’ndan günümüze ulaşan en güzel duvar resimleri Knossos Sarayı’ndadır. Yunan dyuvar resminden bugüne örnek kalmamışsa da vazo resmindeki Gelişmeye ve yazılı kaynaklara dayanarak bu alana ilişkin bilgi edinilebilir. Roma Uygarlığı’ndan günümüze ulaşan en önemli duvar resimleriyse Pompei’dekilerdir.

Asya’da Çin en eski duvar resimlerinin örneklerinin görüldüğü bölgedir. Han hanedanı döneminde malikâne ve sarayların figürler, portreler ve öğretici tarihsel konularda benzerliği, edebiyat ürünlerinden anlaşılır. Hindistan’dan Ajantu mağara tapınaklarında duvar resimlerinin en özgün Budacı örnekleri vardır. Türkistan’ın doğu bölgesinde Niş’de (2. yy) ve Miran’da (3. yy) duvar resimlerine rastlanır. Daha geç tarihli Bamyan ve Kızıl duvar resimlerindeyse Budacı etkiler görülür. Batı Türkistan’daki en önemli merkez 3-4 yy’larda Varahşa’dır. Semerkant’ta da benzer örnekler çıkarılmıştır. Varahşa Sarayı’nın (7. yy) duvarlarında yüksek kabartma alçı panolar, ahşap oyma ile birlikte kullanılmıştır. Japonya’da Nasa döneminde, Kore’de de üç krallık döneminde 5. yy ortalarından itibaren Kogurya krallığı mezar odalarının duvarlarına çok renkli resimler yapılmıştır. Fresk tekniğindeki bu resimlerde önceleri gömülü olan kişinin portresi, sonraları da yaşamından sahneler işlenmişti. Çoğu kez dağ gibi engebeli alanlar düz yüzeye kil parçaları eklenerek canlandırılmıştı. İlk dönem Kogurya resimlerinde Çin’dekilrden etkilenmiş zarif çizgiler egemendir. Orta dönemde atak ve canlı bir üslup, geç dönemdeyse (7. yy) yine Çin etkisinde zarif imgeler görülür. Ayrıca bu evrede fresk tekniği de oldukça gelişmiştir. Ortaçağ’da Bizans Sanatı’nda ikonoklazm dışında duvar resimleri yaygın biçimde kullanıldı.

GÜNER YENER

Kaynak: http://kavramsalsanat.blogcu.com

bilgilendirme için teşekkürler ilker hocam. +1