KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRMEK
Her insanın yaşam döngüsü onun kendini gerçekleştirme yolunda attığı adımlardan oluşur. İnsan nasıl yaşıyorsa yaşadığı şekilde kendini ifade ediyor demektir. Hedefinin ne olduğu belirsiz biri, her gün televizyon başında saatlerini harcayarak tercihini bu yönde kullanmaktadır. Hedefi olan ve bu hedefe ulaşmak için çaba gösteren biri de kendini o hedefe yaklaştıracak durumlara ve insanlara yönelirken hedefinden uzaklaştıracak durumlardan da kaçmaktadır.

İnsanın yaşamı kendisi tarafından çizilen bir tablo gibidir. Fırça sizin elinizde ve bu resimdeki birbirinden farklı renk ve şekilleri çoğunlukla siz oluşturuyorsunuz. Herkes kendi hayatının ressamıdır. Çizimleriyle de kendisini ifade eder. Yoğun olarak karamsar bir ruh haline sahipseniz, olumsuz inançlarınız çoksa siyah ağırlıklı bir resminizin ortaya çıkacaktır. Ben çok başarısızım, hiçbir şeyi beceremiyorum, kimse bana değer vermiyor gibi inançlarınız varsa yinede kendinizi bu olumsuz inançlarınıza rağmen, değiştirip geliştirebileceğinize inanırsanız bu siyah ağırlıklı renk öncelikle griye sonra tonu açılarak beyaza doğru bir yolculuğa çıkar.

Kendi hakkınızda düşünceleriniz gerçeğe dönüşebilir bilinçaltınız bu konuda yoğun bir gayret gösterir. Nasıl inanırsanız, yaşamınızda karşılaştıklarınız da bu inançlarınızı bütünleyici olarak karşınıza çıkabilir. Burada tekrarlanan hatalarla ilgili ; seçici algılama, abartma(aşırı büyütme), küçümseme(aşırı küçültme), aşırı genelleme, bireyselleştirme, ya hep ya hiç tarzı düşünme ve keyfi çıkarsama yapıyor olabilirsiniz. Olaylar karşısında hem içsel hem de dışsal olarak kendinizi gözlemenizde nasıl davrandığınızı anlama yolunda önemli bir adımdır.

Beck’ in bilişsel kuramına göre: kişinin kendisi, çevresi ve geleceğini algılamasıyla, kendini nasıl gördüğü ve kendisine nasıl davrandığı arasında bir etkileşim söz konusudur. Dünya üzerinde yaşayan altı milyar insan pek çok benzer olay yaşarken farklı tepkiler gösterebiliyor. Aynı aileden iki kişi bile aynı olaya farklı tepkiler verebiliyor. Demek ki olaylar karşısındaki tavrımızı bizim o olayla ilgili düşüncelerimiz ve tutumlarımız belirliyor.

Önlerine çıkan bir engelde insanlar verdikleri tepkilerle kendini gösterir. Farklı tepkilerin ortaya çıkması olayların algılanışı, tanımlanması ve yorumlanmasına bağlıdır. Bir olayla karşılaştığımızda olayın bir gerçeği bir de bizim ona verdiğimiz anlam vardır. Olaya yüklediğimiz anlam nasıl davranacağımızı belirler. Bir insanın yanlış algılarının olması kendini değerlendirme sürecinde ciddi sıkıntılara neden olur.

Kendini işe yaramaz ve değersiz hissediyorsa çevresinin de onu böyle gördüğünü düşünür ve gelecekte de iyi bir hayatı olamayacağına inanmaya başlar. Çünkü o hiçbir şeyi doğru dürüst yapamamaktadır. Bu ne kadar doğrudur? İnsanın kendini gözlemlemesi ve çevredeki insanlara verdiği şansı kendisine de tanıması önemlidir. Çevrenizdeki insanlar sizden daha değerli değil. Aldığınız nefes bile sizi tamamlamaktadır. Düşüncelerinizi neden olumlu bir çerçeveye yöneltmeyesiniz?

Kendini gerçekleştirme yolunda ilk adım insanın kendini tanımasıdır. Bunun için yeterliliklerini, karakter
özelliklerini, güçlü ve zayıf yanlarını bilmesi gereklidir. Kendinizi tanımak, doğru soruların sorulması ve gelen cevapların kalbinizde de onay bulması ile başlayan bir süreçtir. Bu sürece bilinçli bir şekilde yaklaşırsanız kendinize zamanda tanımanız gerektiğini de fark edeceksiniz. Maslow’ un ihtiyaçlar hiyerarşisinde bir insanın en alt basamaktaki ihtiyaçları karşılandıktan sonra bir üst basamaktaki ihtiyaca yöneldiği savunulur. Bu hiyerarşiye göre piramitin tabanında ilk sırayı temel içgüdüsel ihtiyaçlar olan yemek, uyumak gibi fizyolojik ihtiyaçlar yer alır. İkinci sırada insanların güvenlik ihtiyacının karşılanması gerekir. Güvenlik ihtiyacı karşılandıktan sonra insanlar sevgi ve ait olma ihtiyacına yönelir. Sevmek ve sevilmek dışında insanlar kendisine saygı duyulmasını isterler. Saygınlık, tanınma, başarılı olma, taktir edilme gibi ihtiyaçları karşılandıktan sonra piramitin en tepesinde kendini gerçekleştirme yani ideallerini ve yeteneklerini gerçekleştirme ihtiyacı duyar. Kendini gerçekleştirme yolunda izlenecek bir süreç bu piramitte ifade edilmiştir. Buna göre bir basamaktaki ihtiyaç tam olarak karşılanamazsa bir üst basamağa sağlıklı bir geçiş sağlanamaz. Kendini gerçekleştirmekle ilgili olarak pek çok araştırma yapmış olan Maslow, kendini gerçekleştirmiş ve kendini tanıyan kişilerde 16 ortak özellik gözlemlemiştir. Bunlar:

1- Gerçeğin bilinebilecek yönlerini, doğru olarak algılar.
2- Bilenemeyecek olanların bilinemeyeceğini, doğru olarak algılar.
3- Gerçeği olduğu gibi kabul eder.
4- Kendisini olduğu gibi kabul eder.
5- Başkalarını olduğu gibi kabul eder.
6- Yaşamın getirdiği olayları tam anlamıyla yaşayarak tadını çıkarma eğilimindedir.
7- Kendiliğinden hareket eder.
8- Yaratıcı bir biçimde davranabilir.
9- Kendine ve yaşama gülebilir.
10- İnsanlığa değer verir ve onun sorunlarını ciddiye alır.
11- Son derece yakın ve derin birkaç dostu vardır.
12- Yaşamı bir çocuğun gözü ve kalbiyle görüp yaşayabilir.
13- Gerektiğinde çok çalışır ve sorumluluğunun farkındadır.
14- Dürüsttür.
15- Çevresinin farkındadır, sürekli çevresini araştırır ve yeni şeyler dener.
16- Savunucu değildir.

Herkes kendini bir birey olarak gerçekleştirmeye çalışırken zamana ihtiyaç duyar. İnsanın kendini gerçekleştirmesi için, yoğun ve disiplinli bir çalışma, çevresinin farkında olma, olaylar karşısında sorumluluk alabilme ve yaşanılan hoşa gitmeyen durumlardaki kendi katkısını görerek bunları düzeltme yoluna gitmesi gerekir. Eğer ki bugüne kadar değişik bir çok yaşanmışlıktan geçtiyseniz ve son yaşadığınız hoş olmayan deneyimin süresi bir yılı aştıysa onu da değiştirerek işe başlayabilirsiniz.

Kendinizi tanıma ve gerçekleştirme yolunda ilk barışı yine kendinizle yapacaksınız. İlk ulaşacağınız varlık ta yine kendiniz olacaktır. Eğer siz kendinizi tanımaz ve bilmezseniz diğer bildiklerinizi doğruluğunu nasıl anlayabilirsiniz? Unutmayın ki gerçek arayış içinde olan kişi kendisini arayan kişidir.
Yazan: Öznur K araeloğlu

sevindim sizin adınıza....