MITOZ
Mitozun suresi 30 dakika ile 3 saat arasinda degisir. Bu sure hucrenin buyuklugune ve ortamin sicakligina baglidir. Sicaklik yukseldikce mitozun hizi da artar.
PROFAZ: Interfazda kendini eslemis olan kromozomlar, sentromerlerinden biribirine bagli, daginik ve uzun 2 kromatit halindedir.
-Profazin baslangicinda kromozomlar helezonlasmaya baslar, kisalip kalinlasir.
-Benzerini meydana getirmis olan sentriyoller ayri kutuplara dogru itilir, aralarinda ig iplikleri ve sentriyollerden hucre ceperine dogru aster iplikleri olusur.
-Nukleolus kaybolur.
-Nukleus zari tamamen erir.
-Helezonlasarak kisalip kalinlasan kromozomlar hucrenin merkezine toplanir.
-Profaz 30-60 dakika surer

METAFAZ:
-Kromozomlar ig ipliklerine dik olan metafaz duzlemine toplanirlar.
-Kromozomlar sentromerlerinden bukulduklerinden V ve L seklini alir.
-Kucuk kromozomlar ortada, buyuk olanlar cevrede bulunur.
-Iki es kromatitten olusan her kromozomun sentromeri tamamen birbirinden ayrilir.
-Karsi kutuplara ait ig iplikleri kromozomlara dogru ilerleyerek, bir kromozomun es kromatitlerini
ayri kutuplara cekecek sekilde sentromerlerine baglanir.
-Metafaz 2-6 dakika surer.

ANAFAZ:
-Ig ipliklerinin kisalmasi sonucu es kromatitler bir sicrama hareketiyle birbirlerinden uzaklasmaya baslar. Bu kasilma kromatitler kutuplara cekilinceye kadar surer, ancak kutuplara yaklastikca hiz azalir.
-Es kromatitler birbirinden ayrildiktan sonra kardes kromozomlar olarak adlandirilir.
-Yeni hucrelerin kromozomlarini olusturan bu kromatitler kutuplara giderken sentromerleri onde kollari arkada olmank uzere duz bir cizfi uzerinde cekilir.
-Kardes kromozomlar kutuplara ulastigi anda bu faz biter.
-Anafaz 3-15 dakika surer.

TELOFAZ:Profazin tamamen aksi yonde olaylar gelisir.
-Ayri kutuplara cekilmis olan kardes kromatitler, sentriyollerin etrafinda toplanir.
-Helezonlari cozulerek interfazdaki ince, uzun ve daginik iplikler haline donerler.
-Stoplazma tarafindan kromozomlarin etrafinda nucleus zari meydana getirilir.
-Nukleus yeniden olusur.



MAYOZ

I. PROFAZ: Mitozun profazina gore daha uzun ve karisiktir.5 evreye ayrilir.

LEPTOTEN: Hcrenin nukleusunda homolog kromozomlar ayri ve daginiktirlar. Bu fazda her kromozomun kromonemalari ve bunlar uzerinde kromomer dizileri belirmeye baslar. Sentriyoller kutuplara dogru hareket eder. Ig ve aster iplikleri olusur. Nucleolus kuculmeye baslar. Kromozomlarin srbest uclari bu fazin sonunda. Nucleus zarinin ayni noktasina dogru yoneldiginden buna leptotenin buket evresi denir.

ZIGOTEN: Bu evrede ana ve babadan gelen kromozomlar birbirine yaklasirlar. Birbirine yaklasan homolog kromozomlar, yan yana gelerek bir cift yaparlar. Nucleolus kuculmeye devam eder.

PAKITEN: Bu evrenin basinda homolog kromozomlarin es yapmasi tamamlandigindan, kromozom sayisi yariya inmis gibi gorulur. Aslinda her kromozom, ikisi anneden ikisi babadan gelen 4 kromatitten olusmustur. 4 kromatitten olusan kromozoma tetrat denir. Kromozomlarin kromoatitleri tam olarak ayrilmadigindan bir tetratta iki sentromer bulunur.
-Kromozomlarin boylari kisalir ve kalinlasir. Pakiten ile bundan sonraki evre olan diploten arasinda tetratlarda genetic material alis verisi olur. Bu alis veris ana ve babadan gelen homolog kromatitler arasinda olur.
-Iki homolog kromatitin birbirine yapistigi bolgelere kiyazma denir. Kiyazma bolgelerinde her iki kromatitte de enine kopmalar olur. Kopan parcalar degis tokus edilir ve bunlar yeni yerlerine eklenirler. Baglandiklari yerden kopan homolog kromozom parcalarinin yer degistirmesine crossing-over adi verilir.

DIPLOTEN: Bu fazda kiyama bolgeleri disinda, kromozom parcalari birbirinden uzaklasmaya baslar.

DIAKINEZ: Bu evrede sentriyoller kutuplara yerlesir. Bunlar arasinda ig iplikleri olusur. Nucleus zari parcalanir, nucleolus tamamen kaybolur, kromozomlar ekvatorial toplanir.

I. METAFAZ: Kromozomlar ig ipliklerine dik olan metafaz duzlemi uzerinde yerlesirler.
Her tetratin iki sentromeri vardir. Bu sentromerlerden her biri ayri kutuplara gidecek sekilde ig ipliklerine baglanir.

I. ANAFAZ: Ayri kutuplarin ig ipliklerine baglanmis olan bir tetratin iki sentromeri ig ipliklerinin kasilmasi suretiyle birbirlerinden ayrilirlar. Tetratin ayrilmasi ile sentromerlerinden birbirine bagli olan es kromatitlerden olusan bir kromozom sentromerleri onde, kollari arkada olacak sekilde kutupalara dogru giderler. Ana ve babadan gelen diyatlar anafazda rastgele ayrilirlar. Bu fazda kromozom sayisi ana hucredekinin yarisina indigi gibi crossing-over sirasinda parca alis verisinden dolayi yapi bakimindan ana ve babadan gelen kromozomlardan farklidir.

I. TELOFAZ: Kutuplara cekilen diyatlar ya hemen 2. mayoz bolunmesi gecirir veya kisa bir interfazdan sonra ikinci bolunme baslar.
Birinci halde yani hemen 2. bolunme baslayacaksa bu durumda diyatlarin helezonlari acilmaz, nucleus zari olusmaz. Derhal stoplazma bolunerek 2. mayoz baslar.2. mayozun profazinda diyetlarin kromatitleri V veya X seklinde gorulur.
Ikinci halde yani bir interfaz gecirecekse, bu defa diyatlarin helezonlari acilir, kromatiler uzar, nucleus zari olusur. Fakat nucleolus olusmaz, hucre ikiye bolunur. Kisa bir interfazdan sonra 2. mayozun profazi baslar. Mayozun bu ikinci bolunmesinin butun fazlari, mitoza benzer.

II. PROFAZ: Interfazda kendini eslemis olan kromozomlar, sentromerlerinden biribirine bagli, daginik ve uzun 2 kromatit halindedir.
-Profazin baslangicinda kromozomlar helezonlasmaya baslar, kisalip kalinlasir.
-Benzerini meydana getirmis olan sentriyoller ayri kutuplara dogru itilir, aralarinda ig iplikleri ve sentriyollerden hucre ceperine dogru aster iplikleri olusur.
-Nukleolus kaybolur.
-Nukleus zari tamamen erir.
-Helezonlasarak kisalip kalinlasan kromozomlar hucrenin merkezine toplanir.
-Profaz 30-60 dakika surer

II. METAFAZ:
-Kromozomlar ig ipliklerine dik olan metafaz duzlemine toplanirlar.
-Kromozomlar sentromerlerinden bukulduklerinden V ve L seklini alir.
-Kucuk kromozomlar ortada, buyuk olanlar cevrede bulunur.
-Iki es kromatitten olusan her kromozomun sentromeri tamamen birbirinden ayrilir.
-Karsi kutuplara ait ig iplikleri kromozomlara dogru ilerleyerek, bir kromozomun es kromatitlerini
ayri kutuplara cekecek sekilde sentromerlerine baglanir.
-Metafaz 2-6 dakika surer.

II. ANAFAZ:
-Ig ipliklerinin kisalmasi sonucu es kromatitler bir sicrama hareketiyle birbirlerinden uzaklasmaya baslar. Bu kasilma kromatitler kutuplara cekilinceye kadar surer, ancak kutuplara yaklastikca hiz azalir.
-Es kromatitler birbirinden ayrildiktan sonra kardes kromozomlar olarak adlandirilir.
-Yeni hucrelerin kromozomlarini olusturan bu kromatitler kutuplara giderken sentromerleri onde kollari arkada olmank uzere duz bir cizfi uzerinde cekilir.
-Kardes kromozomlar kutuplara ulastigi anda bu faz biter.
-Anafaz 3-15 dakika surer.

II. TELOFAZ: Profazin tamamen aksi yonde olaylar gelisir.
-Ayri kutuplara cekilmis olan kardes kromatitler, sentriyollerin etrafinda toplanir.
-Helezonlari cozulerek interfazdaki ince, uzun ve daginik iplikler haline donerler.
-Stoplazma tarafindan kromozomlarin etrafinda nucleus zari meydana getirilir.
-Nukleus yeniden olusur.





MITOZ VE MAYOZ ARASINDAKI FARKLAR
1- Mitoz bolunmede, kromozom ve nucleus birer defa bolunur.mayozda ise kramozom bir, nucleus iki defa bolunur.
2- Mitoz sonunda 2 hucre meydana gelir. Mayoz sonunda ise 4 hucre meydana gelir.
3- Mitoz sonunda meydana gelen hucrelerin kromozom sayisi ana hucredekinin ayni (2n) oldugu halde, mayoz sonunda meydana gelen hucrelerin kromozom sayilari yariya (n) inmistir.
4- Mitoz sonunda kromozomlarin sayisi gibi yapisinda da bir degisiklik olmadigi halde, mayoz sonunda homolog kromatitler arasinda gen alis verisi oldugundan kromozomlarin yapisi kismen degisir.