GÖRSEL SANATLAR MÜFREDAT PROGRAMIYLA İLGİLİ ÖNERİLERİNİZİ BEKLİYORUZ.

[lüƃǝşʎɐ]

                Görsel sanatlar dersi ,sadece öğrencinin duygu, düşünce ve gözlemleri ile becerisini kullanarak ürün oluşturduğu bir disiplin değil aynı zamanda sanat eğitimi alanında çağdaş insan kavramının kültürlenme sürecindeki bilim ve sanatı  bir bütün olarak değerlendirme isteğini de içermektedir.Kısaca birey Görsel Sanatlarda Biçimlendirme ile çevresindeki dünyayı algılayıp kendine göre oluşturmakta, Görsel Sanat Kültürü ile tarihsel süreci aşamalı bir şekilde inceleyerek kültürlenmekte, çeşitli sorgularla bir yapıta bakan değil görüp anlamlandıran ve kendi estetik görüşüne, sanatsal bakış açısına sahip bir birey haline gelmekte, Müze Bilinci ile de yaşamlarındaki bir çok değere anlam katmaktadır.

             Değerli arkadaşlarım sanat eğitiminin bireye kazandırması gereken niteliklerini düşünerek aşağıda en son haliyle karşımıza çıkan müfredat programımızdaki kazanımları tek tek incelemenizi; kazanımlarda ve burada verilen etkinlikler (ya da kendi şartlarımıza göre seçtiğimiz etkinlikler) çerçevesinde uygulamalarınızda   karşınıza çıkan problemleri ,programda eksikliğini hissettiğiniz ve ya hatalı bulduğunuz yönleri ve diğer düşüncelerinizi buraya aktarmanızı istiyorum.Saygılarımla...  

[lüƃǝşʎɐ]

   1. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, öykü, masal, anı gibi türlerinden yararlanarak görsel sanat çalışmaları yapar.
2. Görsel çalışmalarında çizgiyi kullanır.
3. Dokulu çalışmalar yaparak değişik dokuların farkına varır.
4. Görsel çalışmalarında“uzun-kısa”, “büyük-küçük”,“kalın-ince” unsurları kullanır.
5. Değişik malzemeler arasında görsel ilişki kurar.
6. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder.
7. Çalışmalarını sergilemekten ve bu duyguyu çevresindekilerle paylaşmaktan haz alır.

2,6. “Üfleme Oyunu”
Kâğıt üzerine damlatılan suluboya ya da renkli mürekkepleri pipetlerle üfleyerek değişik yönlerde çizgisel dağılımlar oluştururlar. Pipet bulunamaz ise, öğrenciler kartonları incecik rulo yaparak kendileri de pipet yapabilirler.
  2,6. “İplerle Resim”
Kâğıt üzerinde artık ipleri yürüterek sevdikleri bir nesne veya figür oluşturacak şekilde ya da serbest hareketlerle diledikleri düzende yapıştırırlar. İsterlerse, kalan boşlukları boyayarak ya da başka artık malzemeleri kullanarak
tamamlayabilirler.
  2,5,6. “Çizgilerin Yolculuğu”
Oluklu mukavva üzerine tutkallı boyaları fırça yardımıyla ya da akıtarak öğrencilerin uygulamaları ve oluklardan akan boyaların çizgileri oluşturduğunu fark etmeleri sağlanabilir.
  3,5. “En sevdiğim canlı… Çünkü..!”
Öğrencilerden, en sevdikleri ağacın, çiçeğin, hayvanın hangisi olduğunu ve sebebini açıklamaları istenir. Doğa ile ilgili duygularını, düşüncelerini, gözlemlerini arkadaşları ile paylaşmaları sağlanır. Gazete, dergi ve broşürlerdeki renkli
fotoğraf ya da resimlerden sevdiklerini yırtarak ya da kâğıt makasıyla keserek yüzey üzerine istedikleri düzende yapıştırırlar. Kalan boşlukları renkli resim yaparak tamamlarlar. Öğrenciler aynı konuyla ilgili çeşitli yoğurma maddeleriyle
küçük heykelcikler oluşturarak ya da biçimlendirdikleri hamurları herhangi bir yüzey üzerine yapıştırarak rölyef çalışması da yapabilirler.
  3,4,6 . “Doğadan Nesnelerle Koleksiyon”
Öğrenciler, gezi sırasında topladıkları çakıl taşı, midye kabuğu, kozalak, ağaç kabuğu ya da kurumuş yaprak, dal gibi doğal malzemelerin her birini şeffaf minik poşetlere yerleştirirler. Daha sonra bunları poşetlerin ağız kısımlarından
bir karton panoya zımbalarlar. Bunun yerine, nesneleri kibrit kutularının çekmecelerine yapıştırdıktan sonra yine bir karton panoya istedikleri düzende sabitleyerek de çalışmayı tamamlayabilirler.
3,4,6 “Doğadan Nesnelerle Kolaj”
Öğrencilerle doğada bir gezi düzenlenir ya da okul bahçesinde küçük bir gezintiye çıkılır. Çevreyi dikkatlice inceleyip, doğadan çeşitli nesneleri edinerek bir poşete doldurmaları istenir. Öğrenciler, kendilerine zarar verecek nesnelerden,
dikenli bitkilerden uzak durmaları, doğadaki karınca, böcek vb. canlılara zarar verme-meleri, ağaçlardan çiçek ve yeşil yaprak koparmamaları konusunda uyarılır. Renkli kâğıtları diledikleri gibi büyüklü küçüklü yırtarak ya da kâğıt
makasıyla keserek resim kâğıdı üzerine istedikleri düzende tutkal ile yapıştırırlar. Doğadan topladıkları nesneleri; kâğıt üzerinde kalan boşluklara, yapıştırdıkları renkli kâğıtların üzerine vb. yine istedikleri gibi yerleştirerek tutkalla sabitlerler.
Son olarak tutkallı boya ya da akrilik gibi akışkan bir boya, bardaktan ya da fırça yardımıyla hareketli bir şekilde akıtılarak çalışmanın üzerinde gezdirilebilir, damlatma ya da sıçratmalar yapılabilir. Bu iş için tutkallı boya yerine, tutkal
ilave edilmeksizin yalnızca su ve toz boya karışımı da kullanılabilir. Fırça dokunuşlarıyla boyama yapma yoluna gidilmemelidir. Aksi halde yapışan nesneler yerinden kopabilir.
4,5,6. “Gezmeye Gidiyorum”
Öğrencilere değişik renklerde kumaş parçaları verilir. Bu parçaların her birini en sevdikleri kişilerin (örneğin, annane, kuzen vb.) evi olarak isimlendirmeleri istenir. Bu evleri kağıt üzerinde diledikleri yere yakın evler, uzak evler, büyük
evler, küçük evler olarak yapıştırmaları istenir. Kalan boşluklara bol plastik tutkal ya da öğretmen tarafından hazırlanan kola sürülür. Daha sonra öğrencilere atık ipler verilir. İlk önce gitmek istedikleri evden başlayarak renkli iplerle gezmeye çıkarlar. Sevdiklerini kaç kez ziyaret etmek istiyorlarsa ipleri evler arasında o kadar sayıda dolaştırarak diledikleri zaman evlerine dönerler. Boşlukları, sevdikleri boya malzemesiyle resim yaparak doldurabilirler.
  5, 6. “Canım Atatürk'üm”
Öğrencilerden, Atatürk ile ilgili resim ve fotoğraflar getirmeleri istenir. Sınıfta arkadaşlarıyla birlikte “Atatürk Köşesi” oluştururlar. Etrafını krepon kâğıtları, fon kartonları vb. renkli kâğıtları boyayarak, biçimlendirerek, kurdeleler asarak
ya da değişik malzemelerle diledikleri gibi süslerler. Aynı çalışma, öğrenciler okuma-yazma öğrendikten sonra Atatürk'ün sözleri, anıları, Atatürk ile ilgili şiirler, şarkı sözleri vb. ile zenginleştirilebilir.

GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. Doğada gezi yoluyla edindiği izlenimlerini paylaşır.
2. Çevresini çirkinleştiren olumsuzlukları fark eder.
3. Doğayı sevmeyi ve ona saygı duymayı görsel olarak ifade eder.
4. Doğadan çeşitli nesneler seçerek görsel tasarımlar yapar.
5. Kendi yaşam alanını düzenlerken doğal çevreyi korumanın gerekliliğini kabul eder.
6. Evini, odasını, okulunu, sınıfını düzenli ve temiz tutmanın önemini kabul eder.
7. Gösterilen eserde neler gördüğünü söyler.
8. Gösterilen eser ile ilgili duygu ve düşüncelerini açıklar.
9. Gösterilen eseri yapan sanatçının adını bilgi dağarcığına katar.
10. Gösterilen eserlerin konusu, renkler, figürler, nesneler vb. unsurlardan yola çıkarak kendine özgü görsel sanat çalışmaları yapar.

1,2,3,4. “Gezinti”
Öğrencilerle, yakın çevrede/okul bahçesinde gezi yapılır. Gezi sırasında öğrencilerden doğayı dikkatli gözlemlemeleri, gezerken ilgilerini çeken varlıkları (hayvan, bitki vb.) göstermeleri, söylemeleri istenir. Doğanın, insanlara sunduğu
imkân ve kolaylıklar hakkında konuşulur.Doğayı korumazsak yaşanabilecek olumsuzluklar örnekleri ile açıklanır. Daha sonra doğadaki çeşitli nesne ya da canlılara insanların verdiği zararı konu edinilen bir drama yaptırılır. Her bir öğrenci hangi canlıyı ya da nesneyi canlandırmak istiyorsa o rolü alabilir. Ardından konuyla ilgili görsel sanat çalışmaları yaptırılabilir.
  4. “Yapraklı Resim”
Öğrencilere dökülen kuru ve yeşil yapraklar toplatılır. “Doğa” konulu bir resim yaptırılır. Yeşil yaprakları keserek ya da istedikleri gibi yırtarak, kuru yaprakları ise ufalayarak oluşturdukları resim üzerine diledikleri gibi yapıştırırlar. Kalan
kısımları sevdikleri bir renkli boyama tekniğini kullanarak doldurabilirler
8. “Ben Olsaydım…”
Öğretmen, öğrencilere “Çok küçük boyutlu olduğunuzu ve eser içerisindegezintiye çıktığınızı düşünün. Nereye giderdiniz? Kimin yerinde olmak isterdiniz?O mekânda hangi sesleri duyardınız? Eserin adını bir hareketle, kokuyla veya
tatla nasıl ifade ederdiniz? Bu esere sahip olmak ister miydiniz? Eğer sahip olmak isterseniz evinizin hangi köşesinde sergilerdiniz?” gibi sorular yönelterek duygu ve düşüncelerini ifade etmelerine yardımcı olabilir.

MÜZE BİLİNCİ

1. Müze, sanat galerisi, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. hakkında fikir sahibi olur.
2. Müze, sanat galerisi, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. ile ilgili edindikleri kartlar, posterler gibi görsel belgelerle müze köşesi yapmaktan haz duyar.
3. Müze, sanat galerisi, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. ile ilgili izlenimlerini paylaşır.
4. Müzeler, sanat galerileri, anıtlar, ören yerleri ve çevresinden edindiği izlenimlerle görsel tasarımlar yapar.

  1. “Ören Yerinden Müzeye”
Öğretmen, öğrencileri ören yerine götürür ya da ören yeri fotoğrafı gösterir. Öğrencilere şu soruları yöneltebilir: “Burada neler görüyorsunuz? Sizce bu görüntüler neye benziyor? Eskiden burada insanlar yaşamış olabilirler mi? Nereden anladınız? Sizce burada daha önce yaşamış olan insanlar hangi eşyaları kullanıyorlardı? Kullandıkları eşyalar sizce şimdi nerede? Bulunan eşyalar nereye götürülmüş olabilir?” gibi sorularla öğrencilerin ören yeri ve müze hakkında fikir sahibi olmaları sağlanır. Yöneltilen son soruya hiçbir öğrenciden “müze” cevabı alınamazsa, öğrencilere bu eserlerin nereye götürülmüş olabileceği sorusunu büyüklerine sormaları istenir. Böylece öğrencilerde merak uyandırılarak bilgiye ulaşma isteği yaratılır.
  1. “Anısına”
Öğretmen, öğrencileri bir anıta götürür ya da bir anıt fotoğrafı gösterir. Daha sonra “Burada ne görüyorsunuz? Hangi amaçla yapılmış olabilir? Bir hikâyesi olabilir mi?” sorularıyla öğrencilerin tahminlerini aldıktan sonra götürdüğü ya da fotoğrafını gösterdiği anıtla ilgili öyküyü anlatır. Ardından “Sizce yerleştirmek için neden burası seçilmiş olabilir?” sorusunu yönelterek anıtlar hakkında öğrencilerin fikir sahibi olmalarını sağlar. Öğrenciler, anıtın kendisinden ya da öyküsünden yola çıkarak görsel sanat çalışmaları yapabilirler.
: 1, 3, 4. “Müzeyi Tanıyorum”
Müzeyi tanıtıcı görsel dokümanlar ve materyaller (fotoğraf, broşür, kartpostal vb.) incelenir. Yakın çevrede bulunan bir müze, ören yeri, tarihî yapı, anıt vb. ziyaret edilir. Öğrenciler, müzede veya ören yerlerinde gördüklerini anlatırlar. “Neler gördünüz? Neler hissettiniz? En çok dikkatinizi çeken eser hangisiydi? Neden? Sevdiklerinizin de gittiğiniz müzeyi görmesini ister misiniz?” gibi sorularla öğrencilerin müze ile ilgili izlenimlerini paylaşmaları sağlanır. Daha sonra izlenimlerine yönelik resim yaptırılabilir.
  2. “Müze Panosu”Sınıf veya okul içinde, tüm öğrencilerin katılımı ile müzelerle ilgili görsel dokümanlarla pano düzenlemesi yaptırılabilir.
  4. “Evcilik Oyunu”
Öğrenciler müze veya sanat galerilerinde gördükleri ve beğendikleri seramik örneklerinden edindikleri izlenimlerle kil, oyun hamuru gibi yoğurma maddelerini kullanarak vazo, tabak, çömlek, bardak vb. biçimlendirmeler yaparlar. İsterlerse çalışmalarını su bazlı boyalarla renklendirebilirler. Ortaya çıkan ürünlerle “misafircilik” oynarlar.

[lüƃǝşʎɐ]

   

2. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, öykü, masal, anı gibi türlerinden yararlanarak görsel çalışmalar yapar.
2. Çevresinden doku örnekleri göstererek çeşitli yüzeylerde değişik malzemelerle farklı doku çalışmaları yapar.
3. Basit geometrik şekilleri tanır.
4. Basit geometrik şekilleri görsel çalışmalarında kullanır.
5. Ana ve ara renkleri tanır.
6. Yığma, dizme ve yerleştirme işlemlerini yapar.
7. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleri ile ifade eder.
8. Çalışmalarını sergilemekten ve bu duyguyu çevresindekilerle paylaşmaktan haz alır.

1,7. “Kukla Tiyatrosu”

Öğrenciler yaptıkları çeşitli kuklaları oynatırlar. Ellerine geçirdikleri eski ama temiz, açık renkte bir çoraba düğmeler, minik kumaş parçaları, ipler yapıştırarak ya da boyama yolu ile yüz unsurları yaparlar. Yün ipleri yapıştırarak saçları
oluştururlar. Ayrıca kese kâğıdı ile aynı yöntemle veya yüz unsurlarını kesip çıkararak el kuklaları oluşturabilirler. Her kukla için değişik sesler uydurarak kuklaları diledikleri gibi konuşturabilirler.
  1, 7, 8. “İzindeyiz”
Öğretmen, öğrencilerden görsel çalışmalarında kullanmak üzere Atatürk fotoğrafları getirmelerini ister. Sınıfta Atatürk'ün anıları, sözleri, Atatürk ile ilgili şiirler okunur; şarkılar, marşlar söylenir. Öğrenciler getirdikleri fotoğraflardan Atatürk'ün olduğu bölümleri düzgünce keserek kâğıt yüzeyinde diledikleri yere yapıştırırlar. Daha sonra duygu ve düşüncelerini anlatan renkli bir “kolaj” yaparlar. Ardından çalışmalarını sergilerler.
  2, 5, 7. “Gökyüzündeki Uçurtmalar”
Öğrenciler, gökyüzünde gördükleri hakkında konuşturulur. Daha sonra onlardan bir “gökyüzü” resmi yapmaları ve gökyüzünü diledikleri şekilde renklendirmeleri istenir. Öğrenciler, sarı, kırmızı ve mavi renkli kâğıtlardan büyüklü küçüklü
parçalar yırtarlar ve bu parçaları uçurtma olarak gökyüzü üzerine serpiştirirler. Ellerine verilen atık ipleri yapıştırarak veya kalemlerle, boya malzemeleriyle çizerek uçurtmalara ip yapabilirler.
  2. “İz Bırakma Oyunu”
Öğrenciler, yoğurma malzemelerini bir yüzey üzerine yaydıktan sonra çeşitli nesneleri basarak farklı doku etkileri elde edebilirler.
  2. “Dokuların Dansı”
Parmak boyayı yüzeye yaydıktan sonra eski tarakları çeşitli yönlerde hareket ettirerek kazıma yaparlar. İsterlerse başka bir kâğıdı, oluşan dokunun üzerine kapatıp kaldırarak baskısını alabilirler. Aynı işlemi tarak yerine parmaklarıyla da yapabilirler. Ayrıca parmak boyayı yüzeye yaydıktan sonra parmaklarını sürekli olarak bastırıp kaldırarak boya toplanmalarından ve oluşan izlerden ilginç doku etkileri ortaya çıkarabilirler.
  2. “Paylaşılan Dokular”
Belirgin dokulu kumaş parçaları, eski danteller, örgü bezler ve kabartma muşamba örtüler, damarları belirgin yapraklar gibi çeşitli dokulara sahip objeler sınıfa getirilir. Öğrencilerin bu objeleri birbirleri ile paylaşmaları sağlanır. Daha sonra, seçilen objeler boya malzemeleri ile renklendirilerek baskı çalışmaları yaptırılabilir.
  3, 4. “ Renkli Kağıtlarla Oyun”
Öğrenciler çeşitli renkli kâğıtları, geometrik şekiller hâlinde kâğıt makasıyla (ucu küt makas) büyüklü küçüklü keserek, bir yüzey üzerinde diledikleri biçimde düzenleyerek yapıştırırlar. İstedikleri yerlere, geometrik biçimler kazandırdıkları nesneleri boyayıp karton baskı, sebze baskısı vb. yaparak çalışmayı tamamlayabilirler.
  3, 4. “ Misafircilik”
Öğrenciler, geometrik biçimlere sahip çeşitli düğmeleri vb. nesneleri kullanarak yüzey üzerinde diledikleri gibi düzenleme yaparlar. Çeşitli renk ve kalınlıklarda iplikleri geometrik nesneler arasında dolaştırarak “misafircilik” oynayabilirler.
  3, 4, 6, 7, 8. “Hayalimdeki Yer”
Öğrenciler gruplara ayrılır. Hayallerindeki oyun bahçesi ya da herhangi bir mekânı oluşturmak üzere hazırlık yaparlar. Bu çalışma için çeşitli kutular ve karton rulolardan (kâğıt havlu, tuvalet kâğıdı rulosu, alüminyum folyo ve streç film ruloları gibi) yararlanabilirler. Büyük bir fon kartonu üzerine büyüklü küçüklü, uzunlu kısalı karton kutularla binalar oluştururlar. Binaları yapıştırmadan önce isterlerse pencere, kapı vb. unsurları oyarak çıkartırlar. Hazırladıkları bu binaların üzerine ya da etrafına karton rulolardan yaptıkları tüp geçitler, çocuk parkı oyuncakları, kaydıraklar, tüneller, taşıma araçları vb. nesneleri yapıştırarak yerleştirirler. Artık iplerle, rafyalarla yollar yapabilir; kalan boşlukları, çalışmada kullanmak istedikleri diğer objeler ve figürlerin renkli resimlerini yaparak tamamlayabilirler.


GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. Yaşadığı çevrenin düzenlenmesine ilişkin olumlu ve olumsuz örnekler verir.
2. Beğendiği sanat eserleri veya kendi çalışmalarıyla bulunduğu ortamları güzelleştirir.
3. Çevresindeki kirliliği ve düzensizliği onaylamadığını görsel sanatlar yoluyla ifade eder.
4. Güzel bir çevrede yaşamanın önemini kavrar.
5. Eserde gördüğü unsurları görsel açıdan değerlendirir.
6. Gösterilen eserde beğendiği ve beğenmediği unsurları nedenleri ile ifade eder.
7. Gösterilen eserden yola çıkarak duygularını, düşüncelerini, hayallerini ve izlenimlerini ifade eden görsel tasarımlar yapar.

  1. “Eşyalarımı Düzenliyorum”
Öğrencilerden, kendi eşyalarını sıralarının üzerinde rastgele yerleştirmeleri, daha sonra bunun sonucunda meydana gelen
düzensizliğe karşı duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri istenir. Ardından, öğrenciler eşyalarını yeniden düzenlerler ve görüşleri alınır.
  1, 2, 3, 4. “Çevremizi Temiz Tutalım”
Kart, broşür, fotoğraf vb. görsel materyallerden de yararlanılarak “güzel veya kirli çevre” örneklendirilir. “Nasıl bir çevre güzeldir?” konulu tartışma ile öğrencilerin fikir alışverişinde bulunmaları sağlanır. Çevrelerinde kirli ve temiz buldukları yerleri ve bunun nedenini söylemeleri sağlanır. Öğrencilerden, “kirli-temiz çevre”, “düzenli-düzensiz çevre, okul, sınıf” konulu görsel tasarımlar yapmaları istenebilir. Öğrenciler, yaptıkları bu çalışmalar ve edindikleri sanat eserleri ile yaşadıkları mekânı güzelleştirirler.
  5, 6. “Anne ve Çocuk”
Sınıfa, Neşet Günal'ın “Anne ve Çocuk” isimli tablosunun röprodüksiyonu getirilir. Eser, öğrencilerin görebileceği bir yere
asılır. Çeşitli sorular sorularak öğrencilerin eserdeki obje ve figürlerin özelliklerini söylemeleri sağlanır. Ardından, eserde
kullanılan beğendikleri veya beğenmedikleri nesne ve figürleri, renkleri söylemeleri; bunların neden hoşlarına gittiğini veya gitmediğini açıklamaları ve esere isim vermeleri istenir. Daha sonra eseri içselleştirerek “Ben olsaydım…” ile başlayan cümleler kurmaları sağlanır. Edindikleri izlenimlerden yola çıkarak görsel sanat çalışmaları yaptırılabilir.


MÜZE BİLİNCİ

1. Müze, sanat galerisi, ören yeri, tarihî yapı, anıt vb. yerlerin kurallarına uygun davranır.
2. Müzedeki ve sanat galerilerindeki eserlerin, ören yerlerinin, tarihî yapıların, anıtların vb. önemini kavrar.
3. Müze, sanat galerisi, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. ile ilgili görsel tasarımlar yapar.
4. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.

1, 2. “Müzemize Hoş Geldiniz!”
Öğrencilerden en sevdikleri eşyaları sınıfa getirmeleri istenir. Getirilen eşyaların kime ait olduğu, ne zaman alındığı, hangi malzemeden yapıldığı hakkında notlar yazılarak sıraların üstüne yerleştirilir. Öğrenciler arasında müze ziyaretçileri ve görevlileri olarak iş bölümü yapılır. Eserlere dokunmamak, sessizlik gibi müzede uyulması gereken kurallar hatırlatılarak bir müze ziyareti canlandırılabilir.
  1, 2, 3.“Müzemize Davetlisiniz”
Öğrencilere, oluşturulan müze ile ilgili, baskı ve kolaj tekniklerini kullanabilecekleri bir posta kartı veya davetiye hazırlatılabilir.

[lüƃǝşʎɐ]

   3. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, öykü, masal, anı, efsane gibi türlerinden yararlanarak görsel çalışmalar yapar.
2. Oyunlarında kullandıkları çizgi çeşitlerinden örnekler verir.
3. Oyunlarla çizgisel çalışmalar yapmaktan haz alır.
4. Kendi yaptığı çalışmalarda, sanatçıların eserlerinde ve günlük yaşamında karşılaştığı çizgi çeşitlerini tanır.
5. Bir yüzeyde oyunlarla lekeler oluşturur.
6. Geometrik şekillerle görsel tasarımlar yapar.
7. Nesnelerin görünümlerini lekesel olarak algılar.
8. Çalışmalarında çizgi, renk, biçim ve leke ilişkilerini kullanır.
9. Ana ve ara renkleri görsel çalışmalarında kullanır.
10. Renkleri karıştırarak renk zenginliğini keşfeder.
11. Çevresindeki çiçekler, evler, bitkiler, kuşlar vb. varlıkları belirleyerek bu varlıkların birer biçimleri olduğunu fark eder.
12. Çevresinden belirlediği biçimlerden hareketle özgün çalışmalar yapar.
13. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli sanat teknikleriyle ifade eder.
14.Yaptığı çalışmalarını sergilemekten ve bu duyguyu çevresindekilerle paylaşmaktan haz alır.

1. “Ilgaz”
Öğrencilere, “Ilgaz” şarkısı söylenir. Şarkı söylendikten sonra hayallerinde canlandırdıklarını söylemeleri istenir. Hayallerinde canlandırdıklarını resmetmeleri istenir.
  2. “Oyunlarımda Çizgi”
Öğrencilere hangi oyunlarında çizgileri kullandıkları sorulur. Sek sek oyunu, çizgi bulmaca, futbol sahası çizgileri gibi, oyun alanlarına ait çizgileri hatırlamaları sağlanır. Daha sonra öğretmen, atladıkları ip, bellerinde çevirdikleri çember ve tırmandıkları ağaç dallarının vb. çizgiye benzeyip benzemediği hakkında öğrencilerin görüşlerini alır.
  3. “Çiçekli Renkli Dallar”
Sınıfa bol miktarda kolları olan kuru bir dal parçası getirilir. Yere gazete kâğıtları serilir. Öğrenciler, grupça, çeşitli renklerde hazırlanan tutkallı boya ya da akrilik boyayla kalın fırçalar kullanarak dalları rengârenk boyarlar. Dalların uçlarına minik toplar hâlinde hazırlanan oyun hamurları ya da patlamış mısırlar takılır.
  3. “ Çizgisel Nesnelerle Çalışıyorum”
Öğrenciler, bir yüzey üzerine kürdan, kullanılmış kibrit çöpleri vb. çizgi etkisi yaratan malzemeleri yapıştırarak düzenleme yaparlar. Dilerlerse çalışmayı boyayarak renklendirebilir ya da kullandıkları malzemeleri önceden boyalara batırabilirler.
  5. “Damlatma Oyunu”
Resim kâğıdını akan su altına tutarak, kova içerisindeki suya daldırıp çıkartarak ya da kalın fırça veya süngerlerle ıslatırlar.Kâğıdın kurumasına izin vermeden, suluboya renklerini istedikleri gibi fırça yardımı ile damlatarak lekesel hoş dağılımlar elde ederler. Aynı çalışma, renkli mürekkeplerle veya su ve toz boya karışımından elde edilen boyalarla da yaptırılabilir.
  5,8. “İzler”
Öğrenciler bir kâğıt üzerine renkli mürekkep damlatırlar. Oluşan lekeyi, benzettikleri herhangi bir varlığa dönüştürürler. Örneğin, leylek gövdesine benzettikleri lekeye renkli kalemlerle boyun, gaga, bacak kuyruk vb. ekleyerek
tamamlama yaparlar. Aynı işlem, pek çok lekeyi farklı varlıklara benzeterek tekrarlanır.
  7. “Gölge Resimler”
Öğrencilere, konuyu pekiştirmek için, leke etkisi bol olan mağara resimleri gösterilebilir.
  9. “Renkler”
Öğrencilerden bir kâğıt üzerine diledikleri gibi düzensiz, serbest biçimler çizmeleri istenir. Daha sonra ana renklerle ve bunları karıştırarak elde ettikleri ara renklerle oluşturdukları serbest biçimleri boyayarak renk araştırmaları yapmaları sağlanır.
9. “ Renklerle Oynuyorum”
Öğrenciler, resim kâğıdı ya da siyah fon kartonu üzerine sarı, kırmızı ve mavi pastel boyalarla resim yaparlar. Pamuk ya da kâğıt mendili sürterek renkleri yaydıklarında, çeşitli alanlarda ara renklerin oluştuğunu görebilirler.
  9. “Renklerin Düğünü”
Öğrenciler, karton üzerine mavi, yeşil, mor, sarı, kırmızı, turuncu kurdeleler, rafyalar ve ipler yapıştırarak sarkaçlı pano düzenlemesi yaparlar.
  9,10. “Kâğıt Batik”
Öğrenciler, iki ayrı bardak içine birer ana renkten su ve toz boya karışımı hazırlarlar. Kâğıt mendil ya da kâğıt havluyu istedikleri gibi katlarlar ve katlanmış kâğıdı diledikleri yerinden önce bir renge, sonra da başka bir yerinden diğer renge batırırlar. Bu yolla, kâğıt mendili açtıklarında renklerin çakışan kısımlarında ara renklerin oluştuğunu görebilirler. Diğer ara renkleri de başka mendillerle, aynı yöntemle çıkarabilirler. Ayrıca çalışmalarında, renk ve biçimlerde oluşan tekrarları da görebilirler.
11, 12, 13.“Heykel Yapıyorum”
Öğrenciler, renkli plastik kabloları bükerek insan, hayvan, bitki ya da çeşitli nesnelerin heykellerini yaparlar.
  13, 14. “Atatürk Albümü”
Öğrenciler, Atatürk'ün anne ve babasına ait fotoğrafları, Atatürk'ün asker ve sivil fotoğraflarını ve mümkünse bu fotoğraflara ait tarihleri bularak sınıfa getirirler. Resim kâğıdı ya da renkli fon kartonlarını aynı boyutlarda kesip üst üste koyarlar. Getirdikleri fotoğrafları, varsa tarih sırasına göre, yoksa tahminen sıraya koyarak sayfalara yapıştırırlar. Yapıştırma işleminden sonra kalan boşlukları renkli kalemlerle, çeşitli boya malzemeleriyle diledikleri gibi süslerler. Ardından bu kâğıtları sol ya da üst kenarından delgeçle deldikten sonra, istedikleri renkte bir kurdele geçirerek
bağlarlar.


GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. Güzel bulduğu varlıklarla ilgili görsel tasarımlar yapar.
2. Beğenilerdeki farklılığa saygı duyar.
3. Görsel çalışmalarında yararlandığı eseri yapan sanatçı hakkında bilgi edinir.
4. Gösterilen eserdeki renklerin, biçimlerin, figürlerin ve objelerin nasıl kullanıldığını açıklar.
5. Gösterilen eserle ilgili duygu ve düşüncelerini ifade eder.
6. Yapacağı görsel sanat çalışmalarında gösterilen eserlerden yararlanır.
 
1, 2. “Hayvanat Bahçesi”
Öğrenciler, çevrelerinde, hayvanat bahçesinde gördükleri ya da televizyondan izledikleri hayvanlardan güzel bulduklarını konu edinen bir kompozisyon yapabilirler. Bunun için renkli dergilerden çeşitli hayvan fotoğrafları ya da resimleri keserek ya da yırtarak çıkarırlar. Bunları bir yüzey üzerine yapıştırdıktan sonra diledikleri yerlere tamamlama resimler yaparlar. Ardından, çalışmalarında konu edindikleri hayvanları neden güzel buldukları hakkında konuşurlar.
  3, 4, 5, 6. “Lokantada”
Öğrencilere Nuri Abaç'ın “Lokantada” isimli eserinin röprodüksiyonu gösterilir. Öğrencilerden “Eserde hangi renkler
kullanılmış? Eserde hangi figürler var? Eserde hangi nesneler var? Bu yer neresi olabilir? Orada olmak ister miydiniz? İnsanlar ne yapıyor? Eser sizin olsaydı adını ne koyardınız? Eserden hoşlandınız mı, en çok ne hoşunuza gitti?” gibi sorulara cevap vermeleri istenir. Gösterilen resim asıldığı yerden kaldırılır ve eserden edindikleri izlenimlerden, eserde beğendikleri herhangi bir bölümden ya da eserle ilgili duygu ve düşüncelerinden yola çıkarak görsel çalışmalar yaptırılabilir.
  3, 4, 5, 6. “Hareketli Resim Yapıyorum”
Öğrencilere, Jackson Pollock'un yaptığı aksiyon resimlerinden biri gösterilir. Resimdeki renkler, lekeler, çizgiler vb. unsurlar hakkında öğrencilerin fikirlerini söylemeleri sağlanır. Resimdeki bu elemanların nasıl kullanıldığına bakarak resim değerlendirilir. Daha sonra, çeşitli renklerde hazırlanmış tutkallı ya da akrilik boyalarla damlatma, sıçratma, akıtma vb. yöntemleri kullanarak kendi resimlerini yapabilirler.

 MÜZE BİLİNCİ

1. Müzedeki eserlerin korunmasının önemini kavrar.
2. Müze, sanat galerisi, ören yeri, anıt vb. yerler ile tarihi eserlerle ilgili araştırma yapabilmenin
yollarını keşfeder.
3. Müzedeki eserlerle ilgili duygu ve düşüncelerini görsel çalışmalarla ifade eder.
4. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.

  1, 4. “200 Yıl Sonra …”
Öğrencilerden, günümüzden 200 yıl sonraki insanların bulacağı bir oda hayal etmeleri ve içine bugün neler yerleştirmek isteyeceklerini düşünmeleri istenir. Fikirleri alındıktan sonra, odanın içine yerleştirmek isteyecekleri eşyalar, yapılar vb. ile ilgili resim çalışması yaptırılır. Daha sonra odanın kapısının kilitlendiği, anahtarın bir ağacın dibine gömüldüğü ve aradan 200 yıl geçtikten sonra anahtarı tesadüfen bir insanın bulduğu ve odaya girdiği anlatılır. Ardından, “Sizce bu odaya 200 yıl sonra giren ve karşısında bizim yerleştirdiğimiz yapıları, eşyaları vb. gören kişi bizimle ilgili ne gibi bilgiler (yaşadığımız kültür, özelliklerimiz, teknolojimiz vb.) edinirdi?” gibi sorular yöneltilir. Alınan cevaplardan yola çıkarak müzelerin kültür mirasımızın koruyuculuğu ve yeni kuşaklara aktarımındaki araç olma işlevleri vurgulanabilir ve müzedeki eserlerin korunmasının önemi kavratılabilir.
  2. “Bilgiye Yolculuk”
Öğrencilerden yakın çevresinde bulunan müze, ören yeri, tarihî yapı, anıt gibi kültür miraslarından bildiklerini söylemeleri istenir. Bu eserlerle ilgili bilgilere nasıl ulaşılabileceği sorulur. Farklı sorularla yönlendirilerek öğrencilerin İnternet ortamından, daha önce gidip gören kişiler ve yetkililer gibi canlı kaynaklardan; gazete, dergi ve broşürlerden, kütüphanelerden yararlanarak ya da bizzat kendilerinin bu eserlerle ilgili bilgi edinebilecekleri sonucuna ulaşmaları sağlanır. İstenirse, konuyla ilgili, bilgiye ulaşma sürecini kapsayan canlandırmalar yaptırılabilir.

[lüƃǝşʎɐ]

    4. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, öykü, masal, anı, efsane gibi türlerinden yararlanarak görsel çalışmalar yapar.
2. Renklerin ışığa göre değiştiğini fark eder.
3. Bir rengin değerlerini kullanarak resim yapar.
4. Renklerin duygu ve düşüncelerle ilişkisini tartışır.
5. Doğal ve yapay (üretilmiş) nesneleri ayırt eder.
6. Çevresindeki benzer biçimlere örnekler verir.
7. Çevresindeki biçim zıtlıklarının neler olabileceğini tartışır.
8. Çevresindeki örneklerden yola çıkarak merkezî ve simetrik dengeyi fark eder.
9. İki ve üç boyutlu çalışmalarında çizgileri kullanmaktan haz alır.
10. Üç boyutlu basit geometrik biçimlerle inşa yapar.
11. Nesnelerin farklı bakış açılarıyla görülebileceğini fark eder.
12. Görsel çalışmalarında doğal ve yapay nesnelerden yararlanabileceğinin farkına varır.
13. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder.
14. Çalışmalarını sergilemekten ve arkadaşlarının yaptığı çalışmaları izlemekten zevk alır.
 
2, 3, 14. “Renklerle Oynuyorum”
Öğrencilerden bir renk seçmeleri istenir. Seçtikleri rengi neden tercih ettikleri hakkında konuşmaları istenir. Öğrenciler, tercih ettikleri boya malzemelerine göre seçtikleri rengi, farklı kaplarda önce beyazla, sonra siyahla ayrı ayrı karıştırarak ya da sulandırarak resim yaparlar. Bu çalışmayla bir rengin değerlerini elde etmiş olurlar. Çalışmalar bittiğinde, sınıf panosuna yapmış oldukları resimler asılabilir.
  5, 12, 13. “Deniz Altında Yaşam”
Öğrencilerden, deniz altını hayal etmeleri ve orada neler olabileceği konusunda konuşmaları istenir. Daha sonra doğaya çıkılarak değişik çakıl taşları, midye kabukları, ağaç kabuğu, bahçe toprağı, çeşitli yapraklar, ince ağaç dalları vb. toplanır. Toplanan malzemeler, deniz altını canlandıracak düzende resim kâğıdına yapıştırılır. Öğrenciler,
deniz altında yaşadığını düşündükleri canlılara ait resimleri dergilerden keserler ve kâğıt üzerinde diledikleri yerlere yapıştırırlar. Ardından, boş kalan alanları sulu boyayla boyayarak resmi tamamlarlar.
  7. “Yuvarlak - Köşeli Oyun”
Öğretmen, öğrencilerden çevrelerinde bulunan yuvarlak ve köşeli biçimlerden örnekler vermelerini ister. “Örneğin, meyveler yuvarlak hatlı, sıralar köşelidir. Kitap, defter köşeli, şapkalar yuvarlaktır.” gibi örneklerle biçim zıtlıklarının, temel düzeyde, farkına varmalarını sağlar.
  8. “Motiflerimi Oluşturuyorum”
Çevredeki merkezi dengeye sahip örnekler incelenir. Sonra renkli bir kâğıt üçgen oluşturacak şekilde, bir köşesi çaprazındaki köşe ile üst üste getirilerek katlanır. Katlama işlemi birkaç kez tekrarlanır. Katlamalar sonucu oluşan son üçgenin ortasından, kenarlarından değişik minik biçimler kesip çıkartılır. Kâğıt kat yerlerinden açıldığında, merkezden
dışarıya doğru dağılan disiplinli tekrarlar görülecektir.
  8.“ Birdi İki Oldu!”
Öğrenciler, resim kâğıtlarını ortadan ikiye katlayıp açarlar. Kâğıdın bir tarafına fırça yardımıyla tercih edilen renklerde guaj boya, sulu boya veya tutkallı boya ile damlatarak, fırça ile serbest lekeler, biçimler oluşturarak bir çalışma yaparlar. Daha sonra, kâğıdın diğer tarafı üzerine kapatılıp iyice bastırıldıktan sonra tekrar açılır. Bu yolla, renklerin tesadüfî dağılımlarından da faydalanılarak çift yönlü ilginç görüntüler elde edilir. Böylece, öğrencilerin kompozisyonlarında simetrik dengeyi hissetmeleri sağlanır.
  8. “Çelenk Yapıyorum”
Öğretmen, bir masanın etrafına yerleştirilmiş sandalyelerden oluşan görüntünün, mendil kapmaca oyunundaki düzenin vb. merkezî dengeye örnek olabileceğini söyleyerek öğrencilerden konuyla ilgili başka örnekler vermelerini ister. Merkezî dengenin temel düzeyde anlaşılması sağlanır. Ardından, ince bir telle büyük bir yuvarlak oluşturulur. Daha sonra renkli krepon kâğıtlarını bükerek, katlayarak, kırıştırarak, toplar hâline getirerek çiçekler yapılır. Bu çiçekler tel yuvarlağa tutturularak çelenk meydana getirilir.
  9. “Heykel”
Ömer Uluç'un spiral borularla çalıştığı üç boyutlu eserlerinden örnekler gösterilebilir. Öğrenciler, renkli spiral borular, renkli plastik kablolar vb. malzemeleri kullanarak üç boyutlu çalışmalar yaparlar.
  9. “Kâğıt Çubuklarla Heykel Yapıyorum”
Kullanılmış defter ve gazete kâğıtlarını ince sopalara dolayarak kâğıt çubuklar elde edilir ve çekilerek içerideki sopa çıkartılır. Bantlanarak rulonun açılması engellenir. Aynı işlem sürekli tekrarlanarak çok sayıda kâğıt çubuk elde edilir. İhtiyaca göre bu çubuklar uzunlu kısalı olabilir. Çubuklar yatay, dikey, eğik yönlerde koli bandıyla birbirine eklenerek heykel çalışması yapılır. Bu heykel, serbest biçimlendirmeyle ya da bir nesneye benzetme amacıyla yapılabilir. Sonuç, çizgisel etkiye sahip bir heykel olacaktır. Bu yöntemle büyük boyutlu heykeller de inşa edilebilir.
10, 11, 12, 13. “Tek Tek Çıkarak”
Öğrenciler, çalışmayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacıyla geometrik etkisi olan hazır biçimlerden birim motif olarak yararlanabilirler. Örneğin, karton kutulardan oluşan birim motifleri kullanarak üç boyutlu düzende tekrarlamalarla
inşa çalışmaları yapabilirler. Bu birimleri çalışma öncesinde renklendirebilirler. Plastik bardakları kullanarak da modüler inşa çalışması yapabilirler. Örneğin, plastik bardakları içeriden dışarıya doğru mandallarla tutturarak küre oluşturacak
şekilde birleştirebilirler.
  12. “Çağrışım'
Genel hatlarıyla somut bir objeyi çağrıştıran bir taş bulunur. Çakıl taşları bu iş için en uygun taşlar olabilir. Bu taşın üzerine beyaz guaj boya ile astar çekilir. Taşın çağrışım yaptığı obje veya figür, taş üzerine kurşunkalemle çizilerek istenen renklerde boyanır. Çizilen biçimlerin belirgin olması için, ince fırça yardımıyla siyah veya uygun görülen bir renkte kontur kullanılabilir. Gerek görülürse çeşitli malzemeler yapıştırılarak ilaveler yapılabilir.
  13, 14. “Atatürk Takvimi”
Öğrencilerden, Atatürk fotoğrafları ve renkli fon kartonları getirmeleri istenir. Grup çalışması yapılacağı için, her grubun birer fon kartonu getirmesi yeterlidir. Fotoğrafların boyutlarına ve yerleştirme düzenine göre, bir kartondan iki takvim yaprağı oluşturulabilir. Buna göre öğrenciler altışar kişilik gruplara ayrılabilir. Kartonlar eşit büyüklükteki yapraklar hâline getirildikten sonra fotoğrafları ve boyalar kullanılarak resim tamamlama, kolaj gibi yöntemlerle karton üzerine düzenleme yapılır. Ay ve gün çizelgeleri bilgisayarda hazırlanarak ya da başka bir takvimden fotokopi yoluyla çoğaltılarak öğrencilere dağıtılır. Öğrenciler çizelgeyi takvim sayfasında önceden tasarlamış oldukları yere yapıştırırlar. Kalan boşlukları diledikleri malzemeyle süslemeler yaparak tamamlayabilirler. Takvim tamamlandıktan sonra sayfalar üst üste yerleştirilip delgeçle delinir. Kurdele, renkli ip, renkli tel vb. takılıp birleştirilerek bütün takvimler sınıfın kullanışlı bir yere asılır. Öğrenciler istediği takdirde, hediye edilerek okul koridoru, öğretmenler odası, idareci odaları, kardeş sınıflar vb. yerlere asılabilir.


GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ
 

1. İki ve üç boyutlu görsel sanat eserlerini ayırt eder.
2. Üç boyutlu eserlere farklı yönlerden bakıldığında, değişik görünümleri olduğunu fark eder.
3. Yaşamdaki her varlığın kendine özgü bir güzelliği olduğunu kabul eder.
4. Bulunduğu yöreye ait bir el sanatı ürününü ifade, biçim, renk, özgünlük bakımından inceler.
5. Yöresel el sanatları ürünlerinin hangi açıdan önemli olduğunu tespit eder.
6. Bulunduğu yöreye ait bir el sanatı ürününden yola çıkarak görsel tasarımlar yapar.
7. Resim ile fotoğraf arasındaki farkı bilir.

1, 2. “ Üçüncü Boyut”
Öğrencilerden, öncelikle çevrelerindeki eşyaları incelemeleri istenir ve bu yolla üç boyutluluğu fark etmeleri sağlanır. Daha sonra kuş, balık, çiçek, kurbağa, gemi vb. figür ve nesnelerin resimleri çizilir ve renklendirilir. Öğrenciler, resmini yaptıkları nesneleri, kâğıt katlama (origami) tekniği ile veya yoğurma malzemeleri (kil, alçı, oyun hamuru vb.) kullanarak üç boyutlu hâle getirirler.
  3. “Sürpriz”
Öğretmen, öğrencilere sevip sevmedikleri canlıların neler olduğunu sorar. Öğrencilerin genelinin hoşlanmadığını düşündüğü bir hayvanın, örneğin yılandan bir kesit, çocuklara yılan olduğunu hissettirmeyecek şekilde, renkli fotokopiyle büyüterek sınıfa getirir. Aynı işlem salyangoz kabuğunun kesiti vb. için de gerçekleştirilebilir. Bu görüntüler, çeşitli bilim-teknik dergilerinden ya da İnternet ortamından sağlanabilir. Öğretmen sınıfa elindeki kesiti göstererek “Bundan hoşlandınız mı?Sizce bu görüntüdeki renkler, çizgiler, biçimler güzel mi?” gibi sorular yöneltilerek öğrencilerin her canlının kendine özgü bir güzelliği olabileceği fikrine ulaşmaları sağlanır.
  4, 5, 6. “Motiflerin Dili”
Öğrenciler halı, kilim, yazma, takı, seramik vb. yöresel ürünlerin motif, renk, biçimlerini inceledikten sonra kendi özgün motiflerini oluştururlar. Baskı tekniklerini ya da çizim tekniklerini kullanarak düzenlemeler yapabilirler.

MÜZE BİLİNCİ

1.Yakın veya uzak çevresinde bulunan ören yeri, tarihî eser, anıt gibi yerlerin özelliği hakkında ön bilgi edinir.
2. Müzelerin içerdiği eserlere göre Resim- Heykel Müzesi, Arkeoloji Müzesi, Etnografya Müzesi ve Bilim Müzesi gibi sınıflandırıldığını fark eder.
3. Ören yeri, tarihî eser, anıtlar ve müzelerden yola çıkarak iki veya üç boyutlu görsel tasarımlar yapar.
4. Orijinal eser ile röprodüksiyon arasındaki farkı bilir.
5. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.
 
1, 3. “Takvim”
Bu çalışmada her bir yaprağında bir ayın yer aldığı on iki yapraklı bir takvim yapılacaktır. Sınıf mevcuduna göre ikişer, üçer kişilik on iki tane grup oluşturulur. Ardından öğrenciler yıl içerisinden doğum günlerine ya da sevdikleri mevsime ait bir ay seçerler. Her öğrenci yakın çevresindeki bir müzeden beğendiği bir eserin renkli fotoğrafını temin eder. Hata yapma ihtimaline karşı fotokopi ile çoğaltma yapılabilir. Öğrenci bu fotoğrafı kullanarak “bir parçası yırtılmış fotoğrafı tamamlama” çalışması yapabilir, birden fazla fotoğrafı bir araya getirip kolaj yapabilir veya fotoğraftaki eserin resmini çizip boyayarak bir takvim yaprağı oluşturabilir. Ardından çalışmalarını bir karton üzerine yapıştırır. Bu çalışmalarda her öğrenci seramik, resim, heykel, mozaik gibi ayrı alanlara ait eserler üzerinde yoğunlaşabilir. Her öğrenci görsel tasarım yaparak oluşturduğu takvim yaprağının altına seçtiği ayın günlerden oluşan çizelgesini kesip yapıştırır ya da kendisi oluşturur. Ortaya çıkarılan bütün aylar birleştirilerek on iki yapraklı bir sınıf takvimi meydana getirilir.
  2. “Koleksiyon”
Öğrenciler, sevdikleri nesneleri biriktirirler. Sonra bu nesneleri sınıflandırarak koleksiyon yapmaya yönlendirilirler. Müzelerin de sundukları eserlere göre sınıflandırıldığını, yaptıkları bu çalışmayla ilişkilendirerek kavrayabilirler.
2. “Etnografya Müzesi Kuruyoruz”
Öğrencilerin, yakın çevrede var ise bir etnografya müzesine götürülür, yok ise sanal ortamda etnografya müzesi ziyareti yapmaları ve müze özellikleri hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanır. Daha sonra öğrencilerden ninelerine, dedelerine, yaşlı komşularına, çocukluk ve gençlik yıllarındaki oyuncaklar, kıyafetler ve kullandıkları eşyaların neler olduğunu ve bu eşyaların özelliklerini sormaları istenir. Ardından, büyüklerinden yardım alarak daha sonra iade etmek üzere bulabildikleri eskiden kullanılmış bez bebekler, gaz lambaları, yazmalar, yazma oyaları, yöresel kıyafetler, yöresel dokumalar, danteller, bakır kaplar, para kesesi, kumaş mendil vb. eşyaları sınıfa getirirler. Getirilen eşyalar kayıt altına alınarak numaralandırılır, eşyanın adı ve mümkünse kaç yıl öncesine ait olduğunun vb. yazıldığı etiketlerle sınıfın ya da okulun bir köşesinde müze ortamı hazırlanır.
  2, 3. “Bil Bakalım”
Öğrencilerden, ders öncesi müze çeşitleri hakkında küçük bir araştırma yaparak gelmeleri istenir. Kurulacak olan müze çeşidinin sayısına göre öğrenciler gruplara ayrılır. Müze çeşitlerinin adları ayrı kâğıtlara yazılarak kura çekilir. Öğretmen, çektikleri kurada çıkan müze çeşidinin adını grup dışından hiç kimseye söylememelerini ister. Öğrenciler, yaptıkları araştırmalardan yararlanarak kuracakları müzenin özelliklerini listelerler. Grup sözcülerinden biri belirledikleri özelliklerden bir tanesini söyler. Sınıf, bu özelliğin hangi müze çeşidine ait olduğunu bilmeye çalışır. Bilemezlerse, grup sözcüsü, ikinci özelliği söyler. Oyun, müze çeşidi bulununcaya kadar bu şekilde devam eder. Daha sonra diğer gruplara sıra gelir. Etkinliğin ardından gruplar, konu ile ilgili görsel çalışmalar yapabilirler.
  4. “Karşılaştırma”
Öğrenciler, herhangi bir resim müzesinde eserin orijinali ile müzeyi tanıtıcı katalogdan kıyaslama yapabilirler.

[lüƃǝşʎɐ]

   5. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, öykü, masal, anı, efsane gibi türlerinden yararlanarak görsel çalışmalar yapar.
2. Nokta etkisi yaratan varlıklara çevresinden örnekler göstererek nokta, benek ve lekelerle renkli özgün kompozisyonlar yapar.
3. Nokta ve çizgi etkisi veren üç boyutlu malzemelerle özgün çalışmalar yapmaktan zevk alır.
4. Soğuk ve sıcak renkleri ayırt eder.
5. Zıt renkleri kullanarak görsel çalışmalar yapar.
6. Çevresindeki renk uyumsuzluklarının farkına varır.
7. Merkezî, simetrik ve asimetrik dengeyi çalışmalarında kullanır.
8. Görsel doku oluşumunda nokta, çizgi, renk, biçim ve leke tekrarlarının etkisini fark ederek çalışmalarında kullanır.
9. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder.
10. Çalışmalarını sergilemekten ve arkadaşlarının yaptığı çalışmaları izlemekten zevk alır.
 
1. “Manilerimiz”
Öğrencilerin bildikleri, duydukları manileri sınıfla paylaşmaları sağlanır. Her öğrencinin sevdiği maniyi renkli çalışmalarla ifade etmesi sağlanabilir.
  2,4. “Renkli Beneklerle Oyun”
Öğrenciler, parmaklarını çeşitli boyalara batırarak resim kâğıtlarının üzerine istedikleri gibi parmak baskısı yaparlar. Oluşan iri benekler, renkli kalemlerle çeşitli nesne ve figürlere benzetilir. Örneğin etrafından çıkan kollarla ahtapota, örümceğe; baş, kuyruk, bacaklar ilave edilerek çeşitli kuşlara ya da çaydanlık, bardak, masa gibi nesnelere dönüştürülebilir. Bu konu, sıcak ve soğuk renklerle de ilişkilendirilebilir.
  2,4. “Benek Benek”
Parmak baskı, fırça baskısı ya da nokta etkisi yaratan, örneğin; delgeçle elde edilen kâğıt pullar, hububat, çekirdek, gazoz kapakları gibi malzemelerle kolaj yaptırılabilir. Ancak, bu tarz kolajda kâğıdı doldurma mecburiyeti getirilmemeli, malzemeler tek tek yapıştırma yerine tutkallı yüzey özerine serpiştirilerek sabitlenmelidir.
  3. “Noktalı - Çizgili Tabağım”
Küçük bir kâse ters çevrilerek bir naylonla gergin bir şekilde kaplanır. Kâsenin tabanının orta noktasından başlayarak kilden oluşturulan minik toplar ve düz, kıvrımlı, spiral şekline getirilen kilden çubuklar, mümkün
olduğunca boşluk bırakmaksızın yerleştirilerek kâsenin dış kısmı kaplanır. Topların ve çubukların aynı çapta olmasına (ortalama 1cm.) özen gösterilir. Daha sonra, bir cetvelin ince kenarıyla aşağıdan yukarıya doğru çekmeler
yapılarak motiflerin tamamen birleşmesi sağlanır. Bu işlem çok fazla bastırmadan yapılmalıdır. Yaklaşık on-on beş dakika sonrasında, kil ile kâse birbirinden ayrılır. Kâsenin iç kısmında noktalı çizgili desenler görülecektir. İmkân varsa bu çalışma seramik fırınında pişirilerek sağlamlaştırılır.
  4. “Güneşin Renkleri”
Öğrenciler, güneşle ilgili bildikleri ve hayal ettikleri hakkında konuşturulur. Daha sonra sarı, kırmızı ve turuncu renklerdeki oyun hamurlarıyla inceli kalınlı, uzunlu kısalı çubuklar hazırlanır ve bunlarla ışınlar saçan bir güneş motifi oluşturulur. Bu yolla, sıcak renklerin niçin böyle isimlendirildiğini, neden sıcak denildiği öğrencilere kavratılmış olur.
  4, 5. “Parmaklarım Konuşuyor”
Öğrenciler, işaret parmaklarının ikisini de birbirinin kontrastı olan renklerle boyarlar ve onları birer karaktermiş gibi, hayal dünyalarına göre konuştururlar. Daha sonra bu renkleri kullanarak parmak baskısı yapabilirler. Öğrenciler aynı etkinliği, çeşitli parmaklarını sıcak ve soğuk renklere boyayarak da gerçekleştirebilirler.
  5. “Zıtlıklar”
Öğrenciler, çeşitli büyüklüklerde yırttıkları / kestikleri sarı sünger parçalarını, mor karton üzerine istedikleri düzende yapıştırırlar.
  7. “Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi”
Öğrenciler, “Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi”nin, renk uyumu gözeterek ve merkezî dengeyi esas alarak görsel olarak tasarımını yaparlar. Gençliğe hitabeyi tasarım ilkeleri gözeterek yazarlar, renklendirirler,
  7. “Asimetrik İzler”
Öğretmen, bir öğrenciyi tahtaya çıkararak, diğer öğrencilerin hareketsiz ve dik duran insanın simetrik dengeye sahip olduğunu tespit etmelerini sağlar. Daha sonra bu öğrenciden simetriyi bozacak duruşlar yapmasını ister. Örnekler çoğaltılarak öğrencilerin asimetrik dengeyi kavramaları sağlanır. Daha sonra öğrencilerden asimetrik duruşa sahip insan figürleri resimlemeleri istenebilir.
  9. “Hayalimdeki Okul”
Öğretmen, öğrencilere herkesin kendi öğrenme mekânını kendisinin belirlemesini, bu konuda her türlü hayali  kurabileceklerini, bunun bir “düşlerini gerçeğe dönüştürme projesi” olduğunu söyler. Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup, kendi içinde hayallerindeki okulda neler olması gerektiğini tartışır. Varılan sonuçlardan yola çıkılarak çeşitli yoğurma maddeleri, artık malzemeler, karton kutular, ahşap materyaller, boya malzemeleri vb. ile “Hayalimdeki Okul” projesini gerçekleştirebilirler.


GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. Bir eserin, görsel sanatların hangi dalına ait olduğunu ayırt eder.
2. Aynı konunun değişik teknik, malzeme ve anlatım biçimleriyle ifade edilebileceğini bilir.
3. Beğenilerin zaman, eğitim, kültür vb. etkenlere göre değişebileceğini fark eder.
4. Uzak ve yakın çevresindeki doğal ve tarihî güzellikleri tanır.
5. Uzak ve yakın çevresindeki doğal güzelliklerin, kültürel yapıların özelliklerinin bozulmaması gerektiğini nedenleri ile açıklar.
6. Uzak ve yakın çevresinin doğal ve tarihî güzelliklerini görsel çalışmalarında kaynak olarak kullanır.
7. Sanatçı-zanaatçı ayrımını yapar.
 
2. “ Haydi Farklı Anlatalım”
Öğretmen sınıfta bir cümle söyler. Bir öğrenci, öğretmenden sonra cümlenin devamı olan başka bir cümle kurar. Her öğrenci kendisinden öncekinin cümlesiyle bağlantılı başka bir cümle söyler ve oyun bir öykü oluşturuluncaya kadar devam eder. Öğrenciler ortaya çıkan öykü ile ilgili, diledikleri tekniği kullanarak görsel sanat çalışmaları yaparlar. Aynı konudan yola çıkılmış olmasına rağmen, uygulama sonrasında, çalışmalarda kullanılan farklı teknik ve anlatım biçimleri tartışılabilir.
  3. “Beğenilerdeki Farklılıklar”
Öğrencilerden, aile büyüklerine çeşitli konulardaki beğenilerini sorarak bir liste oluşturmaları istenir. Sınıfa
getirilen listeler, tahtaya yazılarak sınıf ile paylaşılır. Tahtaya yazılanlar okunarak öğrenciler, kendi beğenileri
ile aile büyüklerinin beğenilerini karşılaştırırlar. Daha sonra, beğeni farklılıklarını konu alan bu etkinliği
arkadaşları ile de yaparlar.
  7. “Sanatçı - Zanaatçı”
Ünlü sanatçılara ait röprodüksiyonlar, sanatçılar hakkındaki gazete broşürleri, yazılar, filmler vb. dokümanlara ulaşılabilir ve bunlardan yararlanılarak sanatçının önemi vurgulanabilir. Tek ve orijinal bir eser ortaya koyan kişiye sanatçı denildiği; elde üretilen ve el işçiliği ile çoğaltılabilen ürünleri yapan kişilerin ise zanaatçı oldukları vurgulanmalıdır.Örneğin, marangozluk, duvarcılık, bakır işçiliği, dokumacılık vb. Ancak, zanaat ürünlerini tasarlayanların (çizenlerin) birer “tasarımcı” olduğu vurgulanmalıdır.


 MÜZE BİLİNCİ


1. Müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. ziyaretleri yapmaya istek duyar.
2. Müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. yerlerde edindiği bilgileri ve gördüğü eserlerin tarihle ilişkisini arkadaşları ile tartışır.
3. “Restorasyon” ve “konservasyon” kavramlarını tanır.
4. Gördüğü tarihî eserlerden yola çıkarak görsel tasarımlar yapar.
5. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.

1,2. “Müzeye Gidiyorum”
Yakın çevrede ya da imkân dâhilinde gidilebilecek farklı çeşitteki müze (sanat, tarih, arkeoloji, etnografya, bilim, teknoloji, basın, açık hava müzeleri ve askerî müzeler) ve galerilere öğrencilerin ziyareti sağlanır.
  3. “Kazı Çalışması”
Öğretmen vazo, çömlek, testi vb. gibi sağlam bir seramik ürününü öğrencilerle birlikte kırarak parçalarını okul bahçesi içinde belli bir alana öğrencilerin görmediği bir zamanda gömer. Daha sonra öğrencilerin bu parçaları evlerinden getirdikleri diş fırçası, kürdan, dal parçası gibi kırılan parçalara zarar vermeyecek araçlar yardımıyla her birini bulmalarını sağlar. Bulunan parçalar numaralandırılarak kayıt altına alınır. Parçalar özenle sınıfa taşınır. Bir kazının canlandırıldığı bu çalışmayı, sınıf ortamında yapıştırıcı maddelerle birleştirmek suretiyle basit bir restorasyon çalışması gerçekleştirilebilir.
4. “Mozaik Yapıyorum”
Öğrencilere, bir hafta öncesinden “Antakya Mozaikleri” ile ilgili küçük bir araştırma yapmaları söylenir. Sınıfa getirilen Antakya Mozaikleri'ne ait fotoğraflar incelenir. Mozaik eserlerin biçimsel özellikleri, küçük parçaların nasıl bir araya getirilerek eseri oluşturduğu vb. hakkında öğrenciler konuşturularak, öğrencilerin bu tekniğin mozaik olduğu bilgisine ulaşmaları sağlanır. Daha sonra kendi mozaik çalışmalarını yaparlar. Bir karton kutunun tabanına yapılmak istenen resim (Bu resim daha önceden öğrencilerin tasarladıkları bir çalışma olabileceği gibi bir eserin röprodüksiyonu da olabilir.) yerleştirilir. Resmin üzerine asetat konulur. Renkli taşlar, asetat üzerine, resme uygun olarak yerleştirilerek yapıştırılır. Ayrı bir kapta su ile karılan alçı, kalınlığı iki parmağı geçmeyecek şekilde kutunun içine dökülür. Kuruduktan sonra kutu ters çevrilerek çalışma kutunun içinden çıkarılır. Büyüklü küçüklü çıkıntılar oluşturan yüzeye derz dolgusu ya da çok ince sıvı alçı dökülerek yüzey düzleştirilir. Yüzey kuruduktan sonra bir bezle silinir.

[lüƃǝşʎɐ]

   6. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Nokta ve çizgi etkisini üç boyutlu çalışmalarında kullanır.
2. Sanatçıların, mekânı belirtmek için ışık ve gölgeyi nasıl kullandığını tartışır.
3. Kompozisyonlarında üç boyutluluk etkisi yaratmada ışık ve gölgeyi kullanır.
4. Sanat eserlerindeki denge unsurunu tartışır.
5. Duygu ve ruh hâllerini yansıtmada renklerin etkili olduğunu fark eder.
6. İki ve üç boyutlu çalışmalarında benzerlik, zıtlık ve tekrarları kullanır.
7. Her rengin bir leke değeri olduğunu fark ederek renklerin açık-orta-koyu değerleri ile kompozisyonlar yapar.
8. Çalışmalarında diğer alanların müzik, şiir, öykü, masal, anı, efsane gibi ürünlerinden esinlenir.
9. Çalışmalarını sergilemekten ve başkalarının sergilediği çalışmaları izlemekten mutluluk duyar.

1. “Uzay Merdiveni”
Çöp şiş veya kürdanlar, renkli oyun hamurlarından yapılan küçük toplara batırılarak eklenir. Öğrenciler, isteğe göre çöp şiş veya kürdanları uzunlu kısalı kırarak ve farklı yönlerde kullanarak grupla inşa çalışması yapabilirler. Zemin olarak çöp şişleri batırma kolaylığından dolayı köpük (strafor) pano kullanılması uygundur.
  3. “Etüt Çalışması”
Öğrencilerden, okul bahçesi ve yakın çevreden topladıkları doğal (bitki, ağaç kabuğu, ot vb.) ve yapay (naylon parçaları, karton kutular, şişeler vb.) malzemeleri sınıfa getirmeleri istenir. Getirilen malzemelerden seçtikleri bir tanesi kâğıt üzerine kurşun kalemle ayrıntılı olarak betimlenir. Çalışmalarda ışıklı-gölgeli bölümler, sık ve seyrek çizgilerle lekelerle hissettirilmeye çalışılır. Benzer çalışmalar renkli olarak da yaptırılabilir.
  5. “Mutluluk, Korku, Hüzün, Hastalık”
Öğrencilere, renklerin psikolojik etkilerini kavratma amaçlı araştırma görevi verilir. Önceki hafta öğrencilerden, derse sevdikleri rengi ve bu rengin en çok nerelerde kullanıldığını düşünerek gelmeleri istenir. Ardından, renklerin psikolojik anlamlarına, tartışarak ulaşmaları sağlanır. Öğrenciler, renklerin psikolojik anlamlarını göz önünde bulundurarak görsel tasarımlar yapabilirler.
  5.“Yıldızlı Gece”
Van Gogh un “Yıldızlı Gece” tablosu incelenerek kullanılan renklerle duygu ve ruh hâlleri arasında ilişki kurulabilir.
  7. “Bir Rengin Hikâyesi”
Öğretmen, sınıfa renkli bir röprodüksiyon ve siyah beyaz fotokopisini getirir. Röprodüksiyonda belirlenen renkleri siyah beyaz fotokopide siyah, gri ve beyaz (açık-orta-koyu) olarak görürler. Böylece, örneğin tam değerindeki morun koyu leke değerine, sarının ise açık leke değerine sahip olduğunu göreceklerdir. Daha sonra, her rengin kendi içerisinde de farklı leke değerlerine sahip olabileceğini “lavi” çalışması ile kavrayabilirler.
  8. “Gülpembe”
Barış Manço'nun şarkıları sınıfça söylenir. Öğrenciler seçtikleri Barış Manço şarkılarından birini görsel biçimlendirme yolu ile ifade ederler.

GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. “Sanat eseri” ve “endüstri ürünü” arasındaki farkı söyler.
2. Ulusal kültür mirasımızdan örnekler verir.
3. Ulusların tanınmasında güzel sanatların önemini tartışır.
4. Ulusal kültürü yansıtan ve tanıtan görsel çalışmalar yapar.
5. Gösterilen sanat eserinde anlatılan ve anlatılması mümkün olan fikirler ve duyguları tahmin eder.
6. Gösterilen sanat eserlerinden edindiği izlenimlerden yola çıkarak görsel tasarımlar yapar.
7. Sanattaki niteliği insan eli ve duyarlığının belirlediğini fark eder.
8. Doğadaki güzellik ile sanattaki güzelliği karşılaştırır.

2. “Suda Yüzen Renkler”
Öğrenciler, geleneksel sanatlarımızdan “ebru sanatı ve sanatçıları” hakkında bilgi edinir. Sınıfa getirilen ebru çalışmaları incelenir. Daha sonra bir leğen içerisine doldurulan su, tuz atılarak yoğunlaştırılır. Ayrı bardaklarda birkaç damla kokusuz terebentinle ezilerek sıvı hâle getirilen değişik renklerdeki yağlı boyalar, fırçalar yardımıyla su üzerine damlatılır. Su yüzeyinde renk karışımlarının oluştuğu görülecektir. Su yüzeyinde oluşan görüntünün üzerine resim kâğıtları kapatılıp kaldırılarak baskısı alınır. Bu işlem, yüzeyde değişik dağılımlar oluşturularak tekrarlanabilir. Kirlenen su yüzeyi gazete kâğıtlarına emdirilerek temizlendikten sonra yeni çalışmalar yapılabilir.
  2,4. “Güzel Ülkem”
Öğrencilerden, dersten bir hafta önce sınıfa, ülkemizin tarihî güzelliklerini tanıtan ve açıklayan yazılar, kartlar, broşürler vb. malzemeler getirmeleri istenir. Getirilen malzemeler, daha sonra öğretmen rehberliğinde, büyük bir mukavvaya, kartona ya da sınıf-okul panosuna estetik kaygı gözeterek ve sanatsal düzenleme ilkelerine göre yerleştirilebilir.
  2,6. “Şeffaf Renkler”
Öğrenciler, geleneksel vitray ve cam boyama sanatlarımız hakkında bilgi edinirler. Sınıfa getirilen röprodüksiyonlar incelenir. Daha sonra, kalın tablalı uçla (tercihen beş no.lu) ya da kalın keçe uçlu kalemle resim kâğıdı üstüne bağlantılı çizgilerle detaysız bir kompozisyon çizerler. Kâğıdın beyaz kısımları kesilerek çıkartılır. Çizgilerden ibaret kalan iskeletin arkasından renkli jelâtin kâğıtları yapıştırılarak çalışma tamamlanır. Ortaya çıkan çalışmalar pencerelere yapıştırıldığında ışığı geçiren renkli görüntüler ortaya çıkar.
  2, 4, 5, 7. “Ulusal Kültür Ürünlerimiz”
Minyatür, Hat Sanatı, Çini, Seramik, Halı-Kilim, Yazmacılık vb. ulusal kültür eserlerimizden yola çıkarak görsel tasarımlar yapılabilir.


MÜZE BİLİNCİ

1. Müzedeki eserlerle, bu eserlerin ait oldukları dönemlerdeki sanat anlayışı arasında ilişki kurar.
2. Değişik kültürlere saygı duyar.
3. Eserler aracılığıyla Anadolu uygarlıklarını tanır.
4. Görsel tasarımlarında Anadolu uygarlıklarına ait eserlerden yararlanır.
5. Müzedeki eserlerden yola çıkarak çeşitli görsel tasarımlar yapmanın kendi kültür birikimine katkısını tartışır.
6. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.
 
 1.“Bu Eser Hangi Kültüre Ait?”
Müze ziyareti sonrası sınıfta çeşitli kültürlere ait eserlerin fotoğrafları gösterilir ve öğrencilerden eserlerin ait olduğu kültürleri tahmin etmeleri istenir. Örneğin, Lidyalılara ait sikke, Hititlere ait “Güneş Kursu” gibi belirgin özellikleri olan eserler gösterilebilir.
  3, 4, 5. “Anadolu”
Anadolu uygarlıklarına ait eserlerden (İkiz İdol, Güneş Kursu vb.) yararlanarak yoğurma malzemeleri (kil, oyun hamuru vb.) ile üç boyutlu veya bir yüzey üzerine çizip renklendirerek iki boyutlu çalışmalar yapabilirler.
  4, 5. “Sikke Basıyorum”
Öğrencilerin, müzelerden ya da fotoğraflardan çeşitli sikke örnekleri görmeleri ve konu hakkında genel bilgi edinmeleri sağlanır. Gördükleri örneklerden esinlenerek ya da tamamen özgün biçimlendirme yöntemleri ile tasarladıkları sikkeleri, yoğurma maddelerinden yaptıkları paralar üzerine baskılar yaparak oluşturmaları istenir.
  5. “Maske Yapıyorum”
Öğrenciler, Afrika yerlilerine, Kızılderililere, Japon kültürüne vb. ait maske örneklerinin fotoğraflarına ulaşarak maskelerin ne amaçla kullanıldığı, ait olduğu kültürle ilgili özellikleri vb. konularda bir araştırma yaparlar. 2,5 litrelik meşrubat şişesi, bir naylonla kaplandıktan sonra kâğıt hamuru yoğrulur. Naylon kaplı şişenin bir yarısı yüz yuvarlağı oluşturacak şekilde yarım santimetre kalınlığında parmakla yayılarak kaplanır. Bir bardak içerisindeki suya batırılan parmak, yayılan zemin üzerinde gezdirilerek kaynaştırma ve düzeltmeler yapılır. Hamurla yüz unsurları oluşturulduktan sonra, ilgili yerlere tutkal sürülerek eklenir. Daha sonra suluboya, tutkallı boya, guaj boya ya da akrilik gibi akışkan boyalarla renklendirme yapılır. Yaşken kıvrılmaları engellemek için, maskeler on gün sonra şişeden çıkarılır. Yaptıkları maskelerle canlandırma yapabilirler.

[lüƃǝşʎɐ]

   7. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Çeşitli sanat alanlarının şarkı, türkü, şiir, öykü, masal, anı, efsane gibi türlerinden yararlanarak görsel çalışmalar yapar.
2. Nesne ve figürlerin geometrik biçimleri olduğunu algılar.
3. Nesne ve figürleri yalın bir anlayışla geometrik biçimlere dönüştürür.
4. Çalışmalarında ve izlediği sanat eserlerinde görsel biçimlendirme ögelerini ayırt eder.
5. Sanatsal düzenleme ilkelerine doğadan ve çevresinden örnekler gösterir.
6. Kompozisyonlarında renk armonilerinden yararlanır.
7. Pozitif ve negatif biçimlerin ilişkisini kurar.
8. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder.
9. Yaptığı çalışmaları sergilemekten ve çevresindekilerle paylaşmaktan haz alır.
 
1. “ Karikatür Yapıyorum”
“Dili dişi kilitlenmek”, “etekleri zil çalmak”, “ağzından bal damlamak”, “dilinde tüy bitmek”, “tepesi atmak”, “ele avuca sığmamak”, “ağzını aramak” vb. deyimlerden yola çıkarak karikatür çalışması yapılabilir.
  2,3. “Sadeleştirme”
Öğrencilere, bir hafta öncesinden, sınıfa çeşitli meyve ve sebzeler getirmeleri söylenir. Öğrencilere, sınıfa getirilen bu ürünlerin hangi geometrik biçimlere benzediği sorulur. Ayrıntılardan arındırılmış şekilde, resimlerini çizmeleri
istenir. Ayrıntıların olmadığı bu çalışmalar, daha sonra öğrencilerin tercih edecekleri boya ile renk geçişleri yapılmadan renklendirilir. Bu uygulamayla amblem çalışmalarına bir ön hazırlık yapılabilir.
  2,3. “Ben Bir Grafikerim”
Öğretmen, öğrencilere “Bir reklam firmasında grafiker olarak çalıştığınızı hayal ediniz. Müşteriniz sizden gıda firması için bir amblem tasarlamanızı istedi.Daha önceden sadeleştirdiğiniz ürünlerden birini seçebilirsiniz. Bu ürünün
firmanın simgesi olacağını, yapılacak olan amblemin kurumun tüm yazışmalarında kullanılacağını (başlıklı kâğıt, zarf vb.) veya kurumu yazılı ve görsel basında tanıtacağını düşününüz. Nasıl bir amblem yapardınız?” diyerek öğrenciyi uygulamaya hazırlar. Öğrenciler, sınıf düzeyine göre ve amaca uygun olarak ve yazı öğelerinin bütünleştirildiği yazı ile tasarım (logotype) çalışması da yapabilirler.
  6, 7. “ Tebrik Kartı”
Renkli fon kartonlarının üzerine çizilen şekiller maket bıçağı yardımıyla oyularak çıkarılır. Başka renkteki saydamlar, jelatinler, düzgün bir şekilde oyulan bölümlere yapıştırılır. Oyulup çıkarılma sonrası geriye kalan alanların negatif
alanlar, çıkarılan bölümlerin ise pozitif parçalar olduğu öğrencilere hatırlatılır. Pozitif parçalar, kartın arkasına, içine veya öğrencinin tasarımına göre istediği bölümlerine, üzerleri çeşitli desenlerle renklendirilerek yapıştırılır. Tebrik
kartının metin bölümü, karton üzerine düzgün bir şekilde yazılır ve çalışma tamamlanır.
  7. “Boş ve Dolu”
Renkli kâğıtları yelpaze şeklinde diledikleri kadar katladıktan sonra istedikleri şekili kesip çıkartırlar. Katlanmış kâğıdı açtıklarında içinden çıkan biçim pozitif, oyulduktan sonra kalan kısım negatif olarak adlandırılır. İstendiğinde bu
parçalar, başka renkteki kâğıtlar üzerine yapıştırılabilir.
H 7. “Negatif-Pozitif Baskı”
Benzer çalışmalar baskı teknikleri yolu ile denenebilir.

 GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. Doğanın, sanat eserinin oluşumundaki rolünü örnekler vererek açıklar.
2. Duyguların sanatsal yaratıcılığa katkısını fark eder.
3. Sanat eserlerindeki soyut ve somut ifade biçimlerini ayırt eder.
4. Grafik tasarım ürünlerinde sembol, işaret, renk ve lekelerin işlevlerini ayırt eder.
5. Piktogramların evrensel görsel semboller olarak günlük yaşamdaki önemini kavrar.
6. Gösterilen eserin konusunu göz önünde bulundurarak sanatçının çevresinden nasıl etkilendiğini
tartışır.
7. Sanat eserinin toplumla sanatçısı arasında bir iletişim aracı olduğunu fark eder.
8. İlgi duyduğu sanat eserleri ve sanatçılar hakkında araştırma yapar.
9. Güzellik kavramının ölçütlerinin kültürlere göre farklılaşabileceğini değer sistemine katar.
10. Yaşadığı çevrenin yöresel özelliklerinden esinlenerek görsel tasarımlar yapar.

1. “İzlenimler”
Empresyonizm akımının sanatçılarına ait eser kopyaları sınıfa getirilerek panolara asılır. Doğa ve gün ışığının nesneler üzerindeki etkisini konu alan bu eserler, öğrencilerin eleştirilerine sunularak bu eserlerde doğanın hangi açıdan
ve nasıl ele alındığı, teknik farklılıkların esere nasıl yansıdığı kavratılmaya çalışılır.

3.”Soyut-Somut”
Bk. Etkinlik örnekleri, s. 111.

[lüƃǝşʎɐ]

   8. SINIFLAR

GÖRSEL SANATLARDA BİÇİMLENDİRME

1. Şiir, öykü, masal, efsane, mitoloji, karikatür gibi çeşitli alanların ürünleri ile ilişki kurarak görsel biçimlendirme çalışmaları yapar.
2. Görsel çalışmalarında ton derecelendirmeleri ile derinlik etkisi oluşturur.
3. Sanatsal düzenleme ilkelerinden yararlanarak özgün kompozisyonlar oluşturur.
4. Coğrafi ve kültürel etkenlerin renk seçimindeki belirleyici rolünü tartışır.
5. Duygu, düşünce ve izlenimlerini çeşitli görsel sanat teknikleriyle ifade eder.
6. Çizgilerin kişiye özgü olduğunu kavrar.
7. Yaptığı çalışmaları sergilemekten ve çevresindekilerle paylaşmaktan haz alır. 

1,5. 'Karikatür Çiziyoruz”
Ünlü Türk karikatürcülerinin eserlerinden ve dünyanın önemli karikatür yarışmalarından; “Sedat Simavi Karikatür Yarışması”, “Uluslararası Akşehir Nasrettin Hoca Karikatür Yarışması” gibi yarışmalardan seçkin örnekler gösterilir. Öğrencilerin istedikleri bir konuda karikatür çizmeleri sağlanır.
  3. “Atatürk'ün Bilime ve Sanata Verdiği Önem”
Öğrencilerden, görsel biçimlendirme ögelerini kullanarak Atatürk'ün sanata ve bilime verdiği önemi anlatan özdeyişlerinden birini içeren tasarım hazırlamaları istenir.
  3. “Aynısından Neler Oldu?”
Öğrenciler, ritim, ahenk, derecelenme, denge, birlik vb. tasarım ilkelerini kullanarak birim motif tekrarlarıyla oluşturacakları iki ve üç boyutlu çalışmalar yapabilirler. Örneğin, telleri çıkarılmış ahşap mandallardan oluşan birimleri ahşap tutkalıyla birbirine yapıştırarak, çöp şişleri köpük (strafor) parçalarıyla birbirine bağlayarak, kilden para motifleriyle seramik kaplar oluşturarak vb. üç boyutlu modüler çalışmalar oluşturabilirler. Renkli ataçları şerit kartonlara geçirerek,kartonlardan oluşturdukları birimleri tekrar ederek vb. üç boyutlu çalışmalar yapabilirler.
  6. “Desen”
Desen çalışmalarında gönüllü bir öğrenci sınıfa model olur. Sınıf düzeninin “U” biçiminde olması idealdir. Öğretmen, çalışma öncesinde modelden ölçü almayı gösterir. Kara kalemle kâğıda kabaca yerleştirilen figür, daha sonra detaylandırılarak desen çalışması tamamlanır.

 GÖRSEL SANAT KÜLTÜRÜ

1. Sanatın kendine özgü evrensel bir dili olduğunu kabul eder.
2. Farklı sanat akımları hakkında bilgi edinir.
3. Farklı ifade biçimlerinin sanatın dallarını oluşturduğunu fark eder.
4. Duygu ve düşüncelerini görsel sanatların farklı dalları ile ifade edebileceğini bilir.
5. Karşılaştığı evrensel ve ulusal sanat eserlerinin sanatçılarının yaşam öykülerini öğrenmeye
istek duyar.
6. Gösterilen sanat eserindeki görsel biçimlendirme öğelerinin sanatsal düzenleme ilkelerine göre nasıl düzenlendiğini açıklar.
7. Sanat eserlerindeki konu çeşitliliğini sorgular.
8. Görsel sanat eserinin oluşmasında, dönemin düşünce ve inanç sistemlerinin, coğrafi özelliklerinin ve çeşitli olayların etkisini tartışır.
9. Sanatın kültürü aktarma yollarından biri olduğuna ilişkin örnekler verir.
10. Teknolojik gelişmelerin görsel sanatlara etkisini açıklar.
11. Duygularını, düşüncelerini ve izlenimlerini yansıtan görsel tasarımlar yapar.
12. Gördüğü sanat eseri hakkında estetik bir yargıya varır.

 1, 2, 3, 4, 6. “Eser Analizi”
Vincent Van Gogh, Toulouse Lautrec, Frida Kahlo, Fikret Mualla, Cihat Burak gibi yaşamlarını eserlerine yansıtan sanatçılara ait eserlerden örnekler sınıfa getirilir. Öğrencilerden, eserlerden nasıl etkilendiklerini (fırça vuruşları, ele aldıkları konular, renkler, duygular vb.) önce sözel olarak, sonra görsel çalışmalarla (resim, heykel vb.) ifade etmeleri istenebilir.
  9. “Minyatür”
Dönemin savaş sahnelerini, eğlence hayatını, yaşantısını anlatan bir minyatür incelemesi yaptırılabilir. Öğrencilere, “Burada neler görüyorsunuz, insanlar neler yapmakta, en çok dikkatinizi çeken unsurlar nelerdir, kıyafetler nasıl, mekân nasıl düzenlenmiş?” gibi sorular yöneltilebilir.
  10, 11. “Şehir Projesi”Öğretmen, gruplara ayrılan öğrencilere yaşadıkları şehirle ilgili kaygıları, beklentileri, sevdikleri yerler vb. hakkında sorular sorar. Hayallerindeki şehrin tasarımını ahşap materyaller, karton kutular, boya malzemeleri vb. kullanarak yapmaları istenir. Daha sonra oluşturdukları şehrin özelliklerini ortaya koyarak tanıtımını yaparlar ve bu özelliklerden yola çıkarak kent sembolü oluştururlar.

MÜZE BİLİNCİ

1. Türk müzeciliğinin kurulmasında öncülük eden kişileri araştırarak bilgi edinir.
2. Seçtiği herhangi bir eserin müzeye ulaşma sürecini araştırır.
3. İnternet üzerinden bir müze ziyareti yapar.
4. İnternet üzerinden araştırdığı müzeye yönelik tanıtıcı görsel çalışmalar yapar.
5. Kültürel mirasa sahip çıkmanın önemini pekiştirmede bilişim teknolojilerinden yararlanır.
6. Müzedeki eserler, tarihî yapılar, anıtlar vb.'den yola çıkarak görsel tasarımlar yapar.
7. Ülkemizin müze, ören yeri, tarihî eser, anıt vb. zenginliklere sahip olmasından gurur duyar.
8. Tarih, kültür ve görsel sanatlar arasındaki ilişkinin farkına varır.

1. “Osman Hamdi Bey”
Türk müzeciliği ve Osman Hamdi Bey ile ilgili dokümanlar, görsel materyaller toplanıp sınıf ortamında tartışılarak yorumlanabilir.
  4, 6. “Müzelerimizi Tanıtıyoruz”
Müze çeşitlerinden (sanat, tarih, arkeoloji, etnografya, bilim, teknoloji, basın, açık hava müzeleri ve askerî müzeler) herhangi biri tercih edilerek müzenin içeriğine ilişkin kurumsal kimlik çalışması (amblem, zarf, başlıklı kâğıt) yapılabilir.
  3,4,5,6. “Sanal Ortamda Müzeyi Tanıyorum”
Sanal ortamın imkânlarından yararlanarak yerli veya yabancı bir müze ziyaret edilir. Bu müze ile ilgili dikkat çekici eserlere vb. ait özellikleri içeren dokümanların çıktısı alınarak karton ya da öğrencilerin seçecekleri bir yüzey üzerine müzeyi tanıtıcı bir afiş tasarlanabilir.
  6,7. “Tarihi Sanat Eserleri Bize Neler Söylüyor?”
Öğrenciler, müzelerde yer alan eserlerden istediği birini seçerek “Eser ne zaman yapılmıştır? Hangi uygarlığa aittir? Hangi amaçla yapılmıştır? Günümüzde hangi açıdan önemini sürdürmektedir? Nerede bulunmuş, müzeye nasıl ulaştırılmıştır?” gibi soruların yanıtına ulaştıktan sonra eserin taşıdığı sembolleri, yapıldığı döneme ve ait olduğu uygarlıkla ilgili bilgi ve ipuçları taşıyıp taşımadığını, varsa eserle ilgili sembollerin hikâye ya da efsanelerini bulmaya çalışırlar. İnceledikleri eserden yola çıkarak görsel tasarımlar yaparlar. Bu konuda Anadolu Antik Çağ, Selçuklu ve Osmanlı seramikleri, Anadolu Selçuklu figürlü çinileri; minyatürler, duvar resimleri, halıkilim, yazma motifleri vb. örneklerden yola çıkılabilir.

[tanerbey]

Ayşegül hocam aslında tüm bu konuları bir ara tek tek inceleyip fikirlerimizi söyleyelim. Ancak genel olarak birşeyler söylemek gerekirse;

- Öncelikle dersin adı ve içeriği geniş tutulmasına rağmen ders saatinin aynı kalması önemli bir sorun.
- Yine en büyük eksikliğimiz bir çok okulda yeterli atölye olmaması ve sınıfların kalabalık olması. Bu etkinliklerin bir kısmı rahat bir atölye ortamı gerektirmektedir.
- Özellikle görsel sanatlar kültürü ve müze bilinciyle ilgili konuların sunu halinde işlenmesi gerekmektedir. Bir çok okulda projeksiyon cihazlarının olmaması, olanların ise yalnızca bilgisayar odasında bulunması dolayısıyla kullanımı mümkün olmamaktadır.
- Müze ve görsel sanatlar kültürü konularında öğrencilerin belli bir altyapısı olmadığı için özellikle üst sınıflarda sorunlar yaşanmaktadır. Bu bilincin alt sınıflarda verilmesiyle bu sorun belki ilerki yıllarda daha az yaşanabilir.
- Bir çok arkadaşım gibi ben de programda yer alan müze konularının gereğinden fazla tutulduğunu düşünüyorum. Belki saat olarak düşündüğümüzde fazla değil ancak toplam haftaya oranını düşünürsek gerçekten fazla. Bu yüzden sanırım bir çok arkadaşımız bu konuları biraz daha kısa tutup farklı çalışmalar yaptırmaktalar.
- 4 ve 5. sınıfların derslerine girebilmemiz son derece olumlu bir gelişme ancak ilk 3 sınıfta bazı sınıf öğretmenlerinin derse yeterli önemi vermemesinden dolayı sorunlar yaşanabilmekte. Dolayısıyla ilerki yıllarda aynı seviyedeki bir sınıfta son derece rahat ders işlenebilirken bir diğer şubede sorunlarla karşılaşılabilmekte.

Açtığınız konu için teşekkür ederim Ayşegül hocam. Umarım herkes görüşlerini yazar. Ayrıca ben gene bir ara bu konuları tek tek ele alalım derim.